سایت خبری تحلیلی شیراز۱۴۰۰ بنابر رسالت خبری – فرهنگی خود در سلسله مطالبی نسبت به معرفی اماکن تاریخی – گردشگری شیراز و بیان پیشینه آنها اقدام خواهد کرد تا بلکه سهمی داشته باشد در آشنایی شهروندان پایتخت فرهنگی ایران و قدردانستن دیاری که در آن زندگی می کنند. امید است که با معرفی این اماکن ارزش شهر خود را بیشتر دانسته و آن را قربانی تصمیمات و رفتارهای نابجای خود نکنیم!
[/box]قبرستان دارالسلام شیراز (وادی السلام،قبرستان سلم،صفه تربت،بیرون درسل) یکی از قدیمی ترین آرامستانهای ایران به شمار می‌رود. بسیاری از محققان بر این باورند که این قبرستان قبل از اسلام نیز وجود داشته‌است. قبور بزرگان و مشایخ علمی، عرفانی، ادبی و مذهبی مختلفی در آن وجود دارد که مقبره‌های قدیمی با خط‌های ممتاز رقاع، کوفی، بنایی، ثلث، نسخ و نستعلیق کنده‌کاری شده و تصاویری از قیچی، شانه، آینه و ابزار شغل‌های در گور خفتگان بر این سنگ‌ها حک شده‌است.
قبرستان تاریخی دارالسلام
قبرستان دارالسلام دارای زمین وسیعی است که در آن ائمه جمعه از زمان زندیه تا قاجاریه به خاک سپرده شده‌اند و مقبره‌ای با رنگ سبز در این گورستان دیده میشود که معروف به ابوغفار خوئی، سرباز امام زمان می باشد. بسیاری از مقبره‌های این قبرستان طی چند سال گذشته شکسته و تخریب شده‌اند، البته با همت شهرداری و میراث فرهنگی شیراز در حال باسازی است که متاسفانه این بازسازی وضعیت مناسبی ندارد. در کتاب هزار مزار، قدیمی ترین قبر این قبرستان را به شیخ مومل بن محمد جصاص در گذشته در سال ۳۲۲ هجری قمری در اوایل قرن چهارم نسبت داده شده است.
معرفی برخی از قبرهای معروف خاکستان سلم در کتاب هزار مزار
شیخ سلم بن عبدالله صوفی
شیخ مومل بن محمد جصاص
شیخ ابوالسائب
شیخ ابو مبارک عبدالعزیز
شیخ ابوطاهر محمد شیرازی
شیخ احمد بن یحیی
شیخ بهاءالدین شلکو
حاجی ابراهیم خنجی
شیخ سعد الدین محمد صالحانی
شیخ شهاب الدین ابوبکر محمد بیضائی
شیخ نجم الدین عبدالرحمن بیضائی
شیخ موفق الدین
شیخ احمد شهره
استاد فخرالدین احمد
استاد بها الدین محمد خورزمی
مولانا علا الدین محمد الفارسی
شیخ مجدالدین محمد سودانی
شیخ نصره الدین علی حسنی
خواجه سعد الدین یحیی صالحانی
شیخ حسین منقی
شیخ ابوالحسن کردویه
شیخ ابوالقاسم سروستانی
شیخ محمد بن عبدالعزیز اسکندری
شیخ ابراهیم بن داود
شیخ حسن تنگکی
شیخ جمال الدین فسایی
شیخ ابوعبدالله بابویی
محمد و محمود دهدار
شیخ مفید
شیخ عبدالنبی
ابو غفار خویی
مشیر الملک
سلطان الحاجیه
در ادامه به معرفی برخی از چهره های مشهور دفن شده در این قبرستان می پردازیم :
ابو سائب
ابو سائب در این قبرستان مشهور به آثار رسول الله و از اولیا مقرب است. داستان وی از این قرار است که پدر او تاجر مالدار بود و دو پسر داشت که پسران پس از مرگ پدر مال ها را قسمت کردند و چون به وی مبارک حضرت رسالت رسیدند یکی از برادران گفت که با قیچی ان را نیز دو قسمت کنیم و هر یک نیمی را بر میداریم. ابوسائب گفت که موی پیامبر عزیز تر از آن است که با قیچی دو پاره کنیم. مو را به من بدهید و تمام مال برای شما باشد. مرگ آن موی را در چشم راست من بگذارید تا برکتش خداوند بر من رحمت کند. چنین کردند، پس از آن هر کس به زیارت قبر او می رود به احترام موی مبارک رسول الله اگر سوار باشد پیاده میشود و آن قبر را که به شعر النبی معروف است زیارت میکنند.
شیخ عبدالنبی
شیخ عبدالنبی نوه شیخ مفید و پدر میرزا هادی امامی در این قبرستان دفن شده است.این شیخ بسیار زیاد مورد اتجه خان زند(کریم خان) بوده و مردم آن زمان شیراز ارادت زیادی به شیخ داشته اند، به طوری که او را منبع برکات برای شهرشان می دانستند.شیخ النبی وصیت می کند که پس از مرگ جسدش را در نجف اشرف در جوار حرم حضرت علی به خاک بسپارند. پس از مرگ او کریم خان زند دستور می دهد جسد را در خاک شیراز دفن کنند و میگوید:ک سی که برای شیراز منبع برکات بوده در همین خاک هم باید مدفون شود. به احترام وصیت شیخ دستور می دهد تا خاک نجف را به شیراز بیاورند و به دستور کریم خان کاروانی مرکب از چهل بار شتر گندم به نجف فرستاده می شود و در نقابل چهل بار شتر از خاک نجف به شیراز حمل می شود. خاک ها را به قبرستان شیراز می گسترانند و جسد عبدالنبی را در میان تشییع جنازه ای با شکوهی که کریم خان زند هم در آن شرکت داشته به خاک می سپارند. از آن به بعد درالسلام شیراز به (صفه تربت) معروف می شود(نقل از مقاله ی خانه سنگی،روزنامه اطلاعات جنوب،یکشنبه ششم اسفند ماه ۱۳۵۰ هجری خورشیدی)
درباری صفه تربت روایت دیگری از استاد حجار، حاج مهدی چیز فهم شنیده میشود: میگویند در گذشته سالی به قحطی بسیار شدیدی اتفاق می افتد. خبر به گوش اهالی بیضا رسیده و آن ها مقدار زیادی گندم بار چندین نفر شتر کرده راهی کربلا می شوند. گندم ها را به مردم قحطی زده می رسانند و مردم کربلا در مقابل این احسان چیزی ندارند که بدهند میگویند: برای این که دست خالی بر نگردید خاک کربلا را با خود ببرید. چاروادارهای بیضا همین کار را میکنند و خاک را به قبرستان شیراز می آورند و بدین ترتیب صفه تربت ایجاد میشود و تا مدت ها اهالی بیضا مرده های خود را در این محل به خاک می شمردند. مردم عامی شیراز به صفه تربت می گویند سفره تربت و به قبرستان درالسلام میگویند. بیرون درسل که کوچک شده ی دارالسلام باید باشد(مجموعه مقالات کنگره بزرگ زندیه،جلد دوم،حکایت چهارم صفحهات ۴۸۳و ۴۸۴)
حکایت کریم خان و شیخ عبدالنبی در مسجد وکیل شیراز
می گویند زمانی که شالوده ی ستون های سنگی شبستان مسجد وکیل را میکندند کریم خان زند برای بازدید و نظارت نزدیک بر بنایان در ماه رمضان شخصا به مسجد می رود.در خاتمه بازدید برای خان زند قلیان مخصوصش را که طلای مرصع بوده می آورند و مشغول کشیدن می شود. در این میان خبر می دهند که شیخ عبدالنبی به مسجد می اید.جریان به عرض خان زند میرسد. وی به پاس احترام و حرمت ماه مبارک رمضان قلیان مرصع را در گودال یکی از ستون های مسجد می اندازد. گویند این قلیان هنوز زیر یکی از ستون ها مدفون است. هم چنین زمانی که کار ساختمان مسجد وکیل تمام شد به دستور کریم خان شیخ به اقامه ی نماز جماعت مسجد وکیل را افتتاح می کند و از آن پس در این مسجد امام جماعت می شود(مجموعه مقالات کنگره بزرگ زندیه،جلد دوم،حکایت چهارم صفحه ی ۴۸۲)
چهار طاقی دارالسلام
این چهارطاقی مربوط به دوره قاجار است و داخل قبرستان دارالسلام واقع شده که این اثر در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۵۱۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و در آن خاندان مشیرالملک دفن شده اند.
قبرستان دارالسلام،چهار طاقی مشیر
وضعیت بد قبور در چهار طاقی
وضعیت بد قبور در چهار طاقی
پژوهش و نگارش:محمد حسین ده بزرگی
قبر محمد دهدار
قبر ابوسائب
قبر ابو غفار خویی،قبرستان دارالسلام،شیراز
قبرستان دارالسلام،شیراز
قبرستان دارالسلام،شیراز
قبرستان دارالسلام،شیراز
شیر سنگی،قبرستان دارالسلام،شیراز
قبرستان دارالسلام،شیراز
قبرستان دارالسلام،شیراز
قبرستان دارالسلام،شیراز
[codepeople-post-map]
گزارش بسیار خوب و جذابی بود. از پژوهشگر و مدیر سایت بابت انتشار این مطلب بسیار زیبا تشکر میکنم.امیدوارم همه ی ما شیرازی ها، قدر شهر و دیارمان را بدانیم و از قیاس های من درآوردی پرهیز کنیم و مراقب شهرمان باشیم.
انشالله هرچه سریعتر روند بازسازی دارالسلام شیراز پایان یابد.
درود بر شما
ممنون از گزارش خوبتان. برای اولین بار است که چنین اطلاعات جامع و مفیدی از قبرستان دارالسلام منشر شده است. ممنون
بهتر نیست این قبرستان را که حالت مخروبه و بدی پیدا کرده به جای اینکه به صورت قبرستان نگه بدارند یک پارک تبدیل کنند و برای یادبود افراد معروف خاک شده در آن یک بنای یادبود با معرفی این افراد در وسطش بگذارند؟ به این شکل با حفظ احترام این افراد فضای مفرحی را هم برای تفرج خانواده ها درست می کنند و محیط را هم از این حالت دلگیر در می آورند.
اقای محترم نمیدونم شما اصالتا شیرازی باشید یا نه اما اجداد بنده و امثال بنده اینجا دفن هستن اونوقت بشه پااارک؟و همین الانش پدر بزرگ و مادر بزرگامعتقدن و سرمیزنن.کاش یکم وقتی نظر میدیم همه جوانب رو بسنجیم
خواهش می کنم امروز هم سری بزنید به دارلسلام ببینید عضو شورای شهر که همان محله سکونت دارند، به جای مرمت و احیا دارند نلاششان را می کنند که قبرستلن کاملا تخریب شود.
سلام
شیراز ۱۴۰۰ از شما عااااجزانه خواهش می کنم اطلاع رسانی کنید.
امروز پنج شنبه ۱۴ تیر ۹۷ خواهش می کنم ببینید چه خوابی برای باقیمانده دارلسلام دیده اند.
خواااهش می کنم به آقای محمدحسین ده بزرگی تهیه کننده گزارش اطلاع رسانی شود، سنگ مزار بزرگان ده بزرگی را هم دارند از بین می برند.