«خبرجنوب» نوشت: خیلی وقت است که سخن از توسعه گردشگری در فارس پیش می آید؛ صنعتی که به باور بسیاری، می تواند بسیار بیشتر از کارخانه های بزرگ ذوب آهن و خودروسازی و صنایع نفت و پتروشیمی برای فارس درآمدزایی کند، بدون اینکه خسارت و پیامدهای منفی داشته باشد.
صنعتی ارزان، طوری که با ۴۰ میلیون تومان در بخش گردشگری میتوان یک شغل ایجاد کرد حال آنکه در بخشهای صنعتی و نفتی برای ایجاد هر شغل باید هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری کرد. دشت ها، جنگلها و مناطق متنوع زیستی محیطی ،فارس را تبدیل به قطبی برای توسعه گردشگری طبیعی می کنند؛ بیمارستان های توسعه یافته و تراز اول همچون بیمارستان های کشورهای توسعه یافته می تواند شیراز را تبدیل به قطب گردشگری پزشکی ایران کند و به خاطر دانشگاهی بودن شیراز، این شهر می تواند به قطب آموزشی ایران هم تبدیل شود؛ و البته بیش از همه فارس از نظر جاذبه های تاریخی حرف برای گفتن دارد طوری که به قول بسیاری از کارشناسان گردشگری، دیگر جاذبههای فارس زیر سایه جاذبه های تاریخی قرار گرفته است. افزون بر همه این ها، عنوان حرم سوم اهل بیت (ع) در ایران، شیراز را مستعد تبدیل به قطب زیارتی مسلمانان می کند. با همه این ظرفیتها و تواناییها اما برخی میگویند این استان در زمینه گردشگری به جایگاهی که باید، دست پیدا نکرده است.
توسعه گردشگری استان راضی کننده نیست
معاون امور زیارتی و گردشگری استاندار فارس با تاکید بر اینکه منحنی توسعه گردشگری استان سیر صعودی متناسبی به خود گرفته اما راضی کننده نیست، می گوید: روند رو به رشد گردشگری فارس به سرعت بیشتری نیاز دارد تا به نقطه مطلوب برسد و شاهد توسعه پایدار این صنعت در استان باشیم.
شاپور رستمی می افزاید: طی یک سال اخیر حضور گردشگران در استان با رشد ۱۵ درصدی همراه بوده که این رقم برگرفته از آمار بلیت فروشی اماکن تاریخی و فرهنگی استان است.
به گفته معاون استاندار فارس، با توسعه زیرساخت های گردشگری، حضور گردشگران تنها به شهرهای شیراز و مرودشت معطوف نشد و اکثر شهرستان ها با مقوله گردشگری درگیر شدند.رستمی با مثبت ارزیابی کردن فعالیت های صورت گرفته در حوزه اطلاع رسانی و توسعه زیرساخت های گردشگری استان، تاکید می کند: هم اکنون امکانات و زیرساخت های اولیه در بیشتر شهرستان های فارس فراهم است، اما هنوز بسیاری از ظرفیت های گردشگری استان بالقوه مانده و بالفعل نشده است.وی می گوید: چنانچه بخواهیم به توسعه پایداری در صنعت گردشگری که یکی از درآمدزاترین صنایع جهان محسوب می شود، برسیم باید توسعه زیرساخت ها، آموزش و اطلاع رسانی و تبلیغات با سرعت بیشتری همراه شود.
معاون استاندار فارس در بخش دیگری از این گفت وگو به شعار امسال روز جهانی جهانگردی اشاره می کند و می افزاید: شعار امسال سازمان جهانی جهانگردی با تاکید بر توجه به افراد ناتوان جسمی و معلولان نام گذاری شده که در کشور ما این شعار با کمی تغییر به گردشگری برای همه و همه برای گردشگری تعیین شده است.
وی ادامه می دهد: خوشبختانه طی یک سال اخیر محیط های شهری در شیراز مناسب سازی شده تا نه تنها گردشگران بلکه شهروندان نیز در اماکن تاریخی- گردشگری و شهری با مشکلات کمتری در رفت وآمد و حضور مواجه اند.
رستمی با اشاره به مناسب سازی معابر و راه های دسترسی به اماکن تاریخی و گردشگری شیراز، می گوید: اقدامات موثر و مناسبی شهرداری شیراز در این زمینه انجام داده که می توان به راه اندازی ایستگاه های اتوبوس گردشگری و همچنین ایجاد محل هایی برای توقف اتومبیل معلولان و جانبازان در نقاط گردشگری شیراز به خصوص اطراف حرم مطهر احمدبن موسی(ع) اشاره کرد.
معاون استاندار فارس همچنین می افزاید: ضروری است برای توسعه گردشگری استان، همدلی و همکاری بین بخشی صورت گیرد چرا که توسعه این صنعت تنها برعهده یک سازمان و یا یک دستگاه خاص نیست و جا دارد تمامی ارگان ها و دستگاه های اجرایی و فرهنگی فارس در این حوزه فعال تر شوند تا شاهد رونق اقتصادی استان باشیم.
باید از ظرفیت ها استفاده کرد
در این میان مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس بر این باور است که باید ظرفیتهای گردشگری و میراثی فارس را سرمایه ای برای توسعه گردشگری در نظر گرفت. او می گوید: وجود بقاع متبرکه و آثار تاریخی، فرهنگی و مذهبی، همچنین مراکز معتبر پزشکی، تاسیسات، موسسات و مراکز خدمات رفاهی و سرگرمی گردشگری در فارس، فرصت های متنوع و متعددی است که در این استان وجود دارد و باید به بهترین شکل ممکن از آنها برای توسعه و رونق هرچه بیشتر گردشگری و اقتصادی استفاده کرد.مصیب امیری کمبود موسسات و مراکز آموزش تخصصی گردشگری، نبود تبلیغات و بازاریابی مناسب، نبود نیروهای متخصص در حوزه های مرتبط با گردشگری، نبود فروش الکترونیکی بلیت در مکان های گردشگری و فرهنگی سراسر استان، نبود سایت گردشگری چندزبانه و همچنین توزیع نشدن تعطیلات و تجمع سفرها در ایام نوروز و حضور کم رنگ فارس در نمایشگاه های تخصصی ملی و بینالمللی گردشگری و نبود پروازهای مستقیم به بازارها و شهرهای هدف فارس را از جمله چالش های پیشروی صنعت گردشگری استان می داند.
امیری می افزاید: طبق برنامهریزی های انجام شده، تا سال ۱۴۰۴ باید آمار ورود گردشگران به ۲۰ میلیون نفر و سهم گردشگری ایران به ۲۵ میلیارد دلار برسد.در این راستا مشارکت بخش خصوصی و فراهم شدن زیرساخت های لازم و آماده سازی آثار تاریخی و اماکن گردشگری برای حضور و اقامت گردشگران باید در اولویت قرار گیرد تا به اهداف سند توسعه دست یابیم.وی در ادامه با ذکر آماری از فعالیت های انجام شده در استان، می گوید: امسال مرمت آثار تاریخی فارس با ۶۰ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل همراه شده است. همچنین می توان به رشد ۱۵ درصدی ساخت موزه در فارس نیز اشاره کرد. همچنین ثبت میراث ناملموس و میراث طبیعی استان به ترتیب ۲۵ و ۷۵ درصد رشد داشته و ساخت هتل ها در استان نیز با افزایش ۱۶ درصدی همراه بوده است.مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس می افزاید: طبق برنامه ریزی ها تا پایان امسال ۲۰ اقامتگاه بوم گردی و ۱۰ خانه مسافر راه اندازی و فعال خواهد شد. وی در بخش دیگری از این گفت وگو به شعار امسال روز جهانی گردشگری با عنوان گردشگری برای همه و همه برای گردشگری اشاره می کند و میگوید: در واقع این شعار قصد دارد، سفر افراد ناتوان را گسترش دهد و مناسبسازی امکانات و زیرساختهای گردشگری را بهبود بخشد تا تمامی اقشار جامعه به یک اندازه از حق سفر برخوردار شوند.
به گفته امیری، انتخاب این موضوع تنها شعاری در جهت خوش آب و رنگتر کردن مراسم روز جهانی گردشگری نیست؛ بلکه هدف از این نامگذاری، پرداختن به مقولات مهم و نیازمند توجه در طول یک برنامه یک ساله است که بتواند اهداف بلند مدتی را دنبال و محقق سازد.
وی با تاکید بر اینکه برای تحقق شعار گردشگری باید تمامی نهادها همکاری کنند، می گوید: ضروری است تلاش کنیم تا شرایطی فراهم شود همه به سفر بروند.
مدیر کل میراث فرهنگی فارس می افزاید: امسال نیز مانند سال های گذشته برنامه های متعدد و متنوعی به مناسبت روز جهانی گردشگری در استان برگزار می شود که می توان به بازدید رایگان گردشگران از مکان های تاریخی و موزه های استان در این روز و همچنین تخفیف ۳۰ در صدی هتل ها و مراسم تقدیر از فعالین و برترین های گردشگری استان اشاره کرد. وی بیان می کند: شعار امسال سازمان جهانی جهانگردی «گردشگری برای همه و ترویج دسترسی جهانی» است که با تاکید بر توجه به افراد ناتوان جسمی و معلولان نامگذاری شده است که در کشور ما نیز امسال شعار «گردشگری برای همه ، همه برای گردشگری» در نظر گرفته شده است.
گردشگری فارس دچار شعارزدگی است
در این میان برخی هم بر این باور هستند که گردشگری در فارس دچار شعارزدگی است. رئیس انجمن صنفی راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی فارس با اشاره به اینکه عملکرد مسئولان هیچ گونه همخوانی با سند چشم انداز گردشگری ندارد، می گوید: در این سند پیش بینی شده تا سال ۱۴۰۴، بیست میلیون گردشگر خارجی وارد ایران شود اما هنوز زیرساختهای لازم مهیا نشده است.
امیر سبوکی می افزاید: حمایت از سرمایه گذاران و ایجاد زیرساخت های مناسب و وجود سیاست های تشویقی برای رسیدن به سند چشم انداز، یک ضرورت است که متاسفانه در حد شعار باقی مانده و به مرحله اجرا نرسیده است.رئیس انجمن صنفی راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی فارس ادامه می دهد: آنچه که امروز در حوزه گردشگری دیده می شود شعارها و وعده وعیدهای زیبای مسئولین برای توسعه این صنعت است و بی شک با این شعارها، گردشگری در ایران و به تبع آن در فارس توسعه نخواهد یافت.
وی با ذکر این پرسش که برای شکوفایی توانمندی های بالقوه استان که بسیاری از آنها یادگار نیاکان ما و طبیعت است، چه کرده ایم؟ میگوید: متاسفانه گردشگری فارس دچار شعارزدگی است و برنامه مشخصی ندارد.سبوکی با تاکید بر اینکه گردشگری فارس نیازمند وحدت مدیریتی و پرهیز از سطحی نگری و شعارگرایی و اعمال برنامه ریزی های کوتاه مدت است، می افزاید: با توجه به تاکید مقام معظم رهبری، تنها راه برون رفت فارس از وضعیت رکود اقتصادی و بیکاری، توسعه گردشگری است و جا دارد مدیران و مسئولین به جای بستن درهای اتاق کارشان برروی مشاورین و فعالین حوزه میراث فرهنگی و گردشگری، از پتانسیل موجود این افراد بهتر استفاده کنند و در راستای ترسیم سند چشم انداز استان قدم بردارند.
قدم های گردشگری فارس رو به عقب است
در شرایطی که فارس یکی از بزرگترین بازارهای گردشگری ایران را در دست دارد اما برخی کارشناسان میگویند که قوانین دست وپاگیر، آژانس های گردشگری فارس را به تعطیلی می کشاند. رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی فارس، می گوید: فعالین و مدیران آژانس های مسافرتی به جای آنکه بسته سفر تعریف کنند، درگیر بروکراسی های اداری شدهاند.محمود فخری با بیان اینکه قوانین دست وپاگیر، دفاتر خدمات مسافرتی و آژانسهای گردشگری فارس را به تعطیلی میکشاند، می افزاید: یکی از عمدهترین مشکلاتی که گردشگری فارس با آن مواجه است نبود زیرساختهای مناسب در دیگر شهرهاست.وی ادامه می دهد: عمده تورهای ورودی به ایران در ۴ شهر تهران، اصفهان، یزد و شیراز اقامت دارند و چنانچه در یکی از این شهرها مشکل اقامت پیش آید تورهای ورودی به طور کامل لغو می شود.فخری همچنین با تاکید بر اینکه در ساخت هتل و مراکز اقامتی کم کاری شده است، می گوید: کمبود واحدهای اقامتی از یکسو و قوانین دست و پاگیر و بروکراسی های اداری که روند ساخت هتل را با کندی همراه کرده است، موجب شده سرمایه گذاران در این حوزه کمتر ورود کنند.وی با اشاره به اینکه هتل ها در کشورهای همسایه به جاذبه گردشگری تبدیل شده اند، می افزاید: متاسفانه روند سرمایه گذاری در کشور به دلیل قوانین دست و پاگیر کاهش یافته و می طلبد مسئولین مربوطه هرچه سریع تر نسبت به تسهیل در این روند اقدام نمایند.رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی فارس با تاکید بر اینکه گردشگری صنعتی فرابخشی است و همه دستگاه ها و ادارات دولتی و خصوصی را درگیر می کند، بر این باور است که چنانچه بی توجهی به صنعت گردشگری استان ادامه یابد این صنعت بی رمق خواهد شد هرچند که هم اینک نیز قدم های گردشگری فارس رو به عقب است.
زیر ساخت های گردشگری در فارس باید تقویت شود
رئیس جامعه هتلداران فارس با تاکید بر اینکه باید زیرساختهای گردشگری استان فارس تقویت شود، می گوید: زیرساختهای گردشگری در استان فارس تنها ساخت هتل و واحد اقامتی نیست بلکه باید استفاده بهینه از تمامی ظرفیت های گردشگری استان در دستور کار قرار گیرد.حسن سیادتان با بیان اینکه گردشگری، صنعتی است نامرئی که نه تنها در ارزآوری بلکه در اشتغال هم موثر است، می افزاید: گردشگری یکی از صنایعی است که نقش مهمی در رونق اقتصادی دارد و صنعت هتلداری نیز میتواند یکی از علل توسعه شهرها و کشورهای جاذب گردشگر شود.به گفته وی، بیشتر شهرستانهای فارس به دلیل تنوع آب و هوایی و جاذبههای گردشگری و تاریخی جاذب گردشگر هستند و لزوم ساخت هتلهایی که مناسب و استاندارد باشد، امری ضروری و لازم است.
رئیس جامعه هتلداران فارس با اشاره به اینکه طی دو سال اخیر با افزایش هتل سازی در استان مواجه بودیم، می افزاید: براساس طرح چشمانداز ۱۰ ساله صنعت گردشگری کشور باید در استان فارس حداقل ۳۰ هتل چهار و پنج ستاره ساخته شود. و اعتبار لازم برای ساخت این تعداد هتل نزدیک به هزار میلیارد تومان پیشبینی میشود. سیادتان می گوید: استان فارس با داشتن ۲هزار و ۸۰۰ اثر تاریخی ثبتشده در فهرست ملی و چهار اثر جهانی ظرفیتهای بسیاری در صنعت گردشگری دارد.
وی با اشاره به اینکه گردشگران بیشتر به دنبال واحدهای اقامتی کمهزینه هستند و از چنین واحدهای اقامتی بیشتر استقبال میکنند، بیان می کند: هم اکنون در استان فارس اقامتگاهای بومگردی در روستاهای هدف گردشگری همچنین بافت تاریخی در حال ساخت است که بیتردید میتواند در جذب گردشگران موثر باشد. رئیس جامعه هتلداران استان فارس با انتقاد از اینکه سفر نباید در یک بازه زمانی محدود و به صورت فشرده و به صورت هجوم بردن انجام شود، می افزاید: اینگونه سفرها برای شهرها و حتی برای مسافران در طول مسیر و در زمان اسکان مشکلاتی ایجاد میکند که باید مزایای تقسیم و توزیع سفر در طول سال و استفاده از چهار فصل زیبا برای مردم و مسافران تشریح شود. سیادتان در بخش دیگری از این گفت وگو با اشاره به کاهش اقامت گردشگران در هتل می گوید: طی ۶ ماهه اخیر نسبت به مدت مشابه سال قبل، اقامت در هتل های استان ۲۰ درصد کاهش داشته است که این موضوع به مسایل اقتصادی و خروج سفر از سبد هزینه ای خانوارها بر می گردد. وی در ادامه بر لزوم ارائه بستههای حمایتی و تشویقی از سوی دولت برای هتلها تاکید می کند و میگوید: گرچه قرار بود بسته های تشویقی به هتل های کشور و به تبع آن فارس ارائه شود اما تاکنون خبری از این بستهها نشده است چنانچه این بستهها در اختیار هتلها قرار گیرد بی شک ارائه خدمات به گردشگران مطلوب تر می شود و درصد تخفیفها نیز افزایش خواهد یافت. سیادتان با بیان اینکه هفته جهانی جهانگردی از ششم مهرماه آغاز خواهد شد، اعلام می کند: هرساله به مناسبت این هفته جهانی، مراکز اقامتی و هتلهای استان به گردشگران ورودی به فارس تخفیفهای ویژه ای می دهند که امسال این تخفیف های اقامتی از ۱۰ تا ۳۰ درصد می باشد.سیادتان ادامه می دهد: با اینکه هتل ها و مراکز اقامتی استان به صورت مناسبتی و در فصول مختلف سال، تخفیف های ویژهای به مسافران می دهند اما با این حال اقامت در هتلهای استان با کاهش چشمگیری همراه شده است.
وی در ادامه این گفت وگو به بهرهبرداری از ۳ هتل جدید تا آخر امسال در فارس اشاره کرد واز افتتاح دو هتل آپارتمان جدید در شیراز و لامرد به مناسبت روز جهانی جهانگردی خبر می دهد و میگوید: هم اکنون نزدیک به ۶ هزار و ۵۰۰ تخت هتلی در استان وجود دارد که با افتتاح این ۳ هتل تعداد ۳۰۰ تخت به تختهای هتل های فارس افزوده خواهد شد.
ساخت سالیانه یک یا ۲ هتل در شیراز به معنای پیشرفت گردشگری نیست و تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی باقیست. زیر ساخت‌ها باید مرتبا رو به گسترش و پیشرفت باشند و بسیاری از ارکان و زیر ساخت‌های قدیمی نیاز به دوباره سازی دارند. سازمان گردشگری مثل همیشه نحیف و بی پول است . چاره‌ای جز مشارکت بخش خصوصی و شهرداری برای پیشرفت جاذبههای گردشگری و زیر ساخت‌ها نیست اما متاسفانه فعالیتها در این بخش امیدوار کننده و اثر گذار نیست. حرکت و سیاست‌های لاک پشتی نهیاتا به عقب گرد منجر خواهند شد. باید علاوه بر توریسم فرهنگی و تاریخی ، بخش توریسم تفریحی و توریسم طبیعت در شیراز مورد توجه واقع شود که تاکنون از این مهم غفلت شده. در یک کلام جایگاه گردشگری فارس و شیراز در سطح کشور متوسط و در سطح جهانی و بینالمللی ضعیف و دور از حد شایسته است.