شیراز بخشی از زیبایی و هوای پاکش را به قصردشت و باغ‌های سرسبزش مدیون است؛ باغ‌هایی که غبار خشکی و نابودی روی سرش سایه انداخته و کاهش بارش‌ها؛ انحراف آب قنوات، تغییر کاربری‌ها و تصرفات غیرقانونی توسط برخی نهادها، مثل خوره به جان درختانش افتاده است.
به گزارش شیراز۱۴۰۰، ابراهیم کمالی؛ عضو شورای اسلامی شهر شیراز و رئیس کمیته صیانت از باغات قصردشت در گفت‌و‌گو با خبرگزاری تسنیم از شیراز، با اشاره به وضعیت باغ‌های شیراز به ویژه باغ‌های قصردشت، اظهار داشت: صحبت از میراث طبیعی و فرهنگی شیراز کاری دشوار است که باید کارشناسان امر در این باره سخن بگویند.
وی ادامه داد: از بدو ورود به شورای ششم، تلاشمان این بود که با توجه به وضعیت بحرانی باغ‌های قصردشت به ویژه از نظر کاهش مساحت، اتفاق جدی را در این باره رقم بزنیم.
فلسفه راه‌اندازی کمیته صیانت از باغ‌ها
عضو شورای اسلامی شهر شیراز گفت: در این راستا کمیته صیانت باغ‌ها ذیل دو کمیسیون خدمات شهری و شهرسازی راه اندازی شد و تلاش کردیم در جلسات تخصصی آسیب‌هایی که در حوزه باغ‌ها وجود دارد را بررسی کرده و اقداماتی برای حل آنها در دستور کار قرار دهیم.
کمالی، طرح جامع باغ‌های قصردشت مصوب شورای عالی شهرسازی در سال ۱۳۷۹ را نخستین موضوعی عنوان کرد که در این کمیته مورد بررسی قرار گرفت و در این خصوص گفت: براساس این مصوبه باغ‌ها به ۵ گروه تقسیم شده‌اند که حفاظ‌ترین گروه باغ‌ها که هرگونه دست اندازی به آن جرم محسوب می‌شود، گروه یک است.
وی اضافه کرد: به اتفاق نظر کارشناسان، این طرح در چشم‌انداز ۳۰ ساله که شش سال آن باقی مانده، موفق نبوده و به اهداف خود نرسیده و کاهش حجم مساحت باغ‌ها از سال ۷۹ تاکنون گویای این مدعاست.
رئیس کمیته صیانت از باغات قصردشت یادآور شد: از شهرداری خواسته شد که زمینه‌های لازم را برای بازنگری و اصلاح این طرح مدنظر قرار دهد.
کمالی همچنین وضعیت بحرانی آب را دومین موضوعی عنوان کرد که در کمیته صیانت باغ‌ها مورد بررسی قرار گرفته و در این خصوص هم افزود: متاسفانه تعداد زیادی از چاه‌هایی که در اختیار شهرداری قرار داشته با افت سطح آب مواجه شده‌اند و نیاز به کف شکنی دارند که این هم به مجوزات لازم از سوی شرکت آب منطقه‌ای فارس نیاز دارد. قنواتی که باغ‌های قصردشت را سیراب می‌کردند هم متاسفانه به دلیل کاهش آب ناشی از شرایط اقلیمی و هم اینکه باغ شهری‌های غیرقانونی بالادست آب را مکیده‌اند و اجازه رسیدن آب به قنوات را نداده‌اند با کاهش شدید حجمی مواجه هستند.
بحران آب در باغ‌های قصردشت
عضو شورای اسلامی شهر شیراز با تصریح بر این نکته که بحران آب در باغ‌های قصردشت یک واقعیت غیرقابل انکار است، متصدی این کار را شرکت آب منطقه‌ای فارس اعلام کرد و گفت: طی یک سال و نیم گذشته هنوز موفق نشده‌ایم این شرکت را پای کار باغ‌ها بیاوریم و ظاهرا این دستگاه اجرایی، باغ‌های قصردشت را جدی نگرفته است.
عضو شورای اسلامی شهر شیراز افزود: در سال گذشته دوره آبیاری باغ‌های قصردشت حتی تا ۸۰ روز هم رسید و این یک مرگ تدریجی قطعی است.
وی ایجاد تصفیه خانه، تلاش برای حفر چاه‌های جدید و تلاش برای انتقال پساب صدرا را از مهمترین اقدامات شورا و شهرداری شیراز برای حل بحران جدی باغ‌های قصردشت برشمرد و گفت: باوجود همه زحماتی که قابل تقدیر است، اما در بلند مدت این اقدامات پاسخگوی آبیاری باغ‌های قصردشت نخواهد بود.
ساخت و‌ساز‌های غیرمجاز، دیگر چالش جدی باغ‌های قصردشت
رئیس کمیته صیانت از باغات قصردشت، ساخت و‌ساز‌های غیرمجاز را از دیگر چالش‌های جدی باغ‌های قصردشت ذکر کرد و گفت: نبود آب از یک سو موجب شده تا باغداران انگیزه لازم برای نگهداری باغ را نداشته باشند و از سویی دیگر ارزش افزوده ناشی از تغییر کاربری مورد توجه باغداران قرار گرفته است، چرا که قصردشت از مناطق خوب شیراز از نظر آب و هوایی و قیمت زمین و مسکن است و همین امر موجب شده تا تغییر کاربری با ارزش افزوده بالا به چشم بیاید که متاسفانه در سالیان متمادی این اتفاق افتاده و غیرقابل انکار هم هست.
کمالی افزود: در کمیسیون‌های ماده ۱۰۰ مناطق یک و شش که متولیان اصلی حوزه باغ‌ها تا قبل از ایجاد ناحیه ویژه باغات بودند به مواردی رسیدیم که باوجود آرای دیوان، اما برخوردی صورت نگرفته بود، لذا عزم‌مان را برای برخورد با این تصرفات که لزوما کاربری‌های غیرمتعارفی هم نبودند به کار گرفتیم که با مقاومت بعضی از مسئولان مواجه شدیم.
ضرورت عزم عمومی برای برخورد با تصرفات/رسانه‌ها ورود کنند
عضو شورای اسلامی شهر شیرازابراز امیدواری کرد که با اراده جدی شهروندان و رسانه‌ها، مقاومتی در برابر ایجاد ساخت و ساز و قطع اشجار صورت گیرد و همچنین عزم عمومی برای نگهداری باغ‌ها ایجاد شود.
کمالی تنها راه حفظ باغ‌های قصردشت را به میدان آمدن شهروندان و تلاش آنها برای حفظ باغ‌ها به عنوان سرمایه عمومی عنوان کرد و گفت: جبران قطع هر یک درخت با توجه به شرایط فعلی تقریبا غیرممکن است.
کمالی ادامه داد: البته ما در این باره نیازمند عزم عمومی مدیران نظارتی و قضایی برای برخورد با تصرفات انجام شده و جلوگیری از تصرفات جدید هستیم. همچنین راهکار‌های قانونی برای برخی از تغییر کاربری‌ها باید با عزم جدی شوراییان مسدود شود تا سیستم حفاظتی قوی برای نگهداشت باغ‌ها به وجود بیاید.
وی اضافه کرد: یکی از مشکلاتی که ما با آن مواجه شدیم این است که در طرح‌های تفضیلی که برای شهر شیراز تدوین شده باغ‌های قصردشت به صورت یک توده سبز مشخص شده‌اند، چون حریم محسوب می‌شده است.
نبود آمار دقیق از میزان باغ‌های قصردشت
رئیس کمیته صیانت از باغات قصردشت افزود: یکی از معضلاتی که اکنون برای تصمیم گیری منطقی و علمی برای حوزه باغ‌های قصردشت با آن رو به رو هستیم، نبود آمار دقیقی از میزان باغ‌هاست که در این راستا طرح جامع مطالعات باغات قصردشت که برون داد آن سامانه جامع باغ‌های شیراز است در کمیسیون‌های تخصصی در دست بررسی قرار گرفته است. همچنین طرح آماربرداری از میزان دقیق باغ‌های قصردشت به زودی در صحن علنی شورای شهر ارائه می‌شود.
