امین آل شمس؛ سایت خبری - تحلیلی شیراز۱۴۰۰: امروزه بهترین و موثرترین روش کنترل و رفع مشکل ترافیک شهرهای جهان توسعه حمل و نقل عمومی است. موضوعی اثبات شده در تمام کشورهای پیشرفته جهان که توسعه حمل و نقل عمومی را جایگزین ساخت سازه های بتنی شامل پل، بزرگراه و زیرگذر در تقاط مرکزی شهر کرده و انتقال ترافیک هم توسط رینگهای شهری صورت می گیرد.
پنجشنبه گذشته طرح تقاطع جمهوری - بزرگراه کوهسار پس از سالها تاخیر کلنگ زنی شد تا اخرین بخش از پروژه بزرگ و ۲۰ ساله کوهسار به مرحله اجرا برسد و تا ۲ سال آینده به بهره برداری رسیده و این طرح سرانجام تکمیل شود.
هرچند ساخت طرحهای عمرانی که در رینگهای شهری قرار دارند بسیار ضروری و مهم است و شیراز دارای کمبودهای بسیار در این زمینه است اما اظهار نظر شهردار شیراز که گفته بود : "برنامه ریزی برای اجرای شریان ها و رینگ های مختلف انجام شده و در دهه فجر و ایام الله ۲۲ بهمن نیز شاهد کلنگ زنی و آغاز به کار چندین پروژه شهری خواهیم بود تا موضوع ترافیک شهر طی دو سال آتی ساماندهی شود." کمی مارا درباره نگاه مدیریت شهری به معضل ترافیک شیراز نگران می کند.
بایستی گفت و پذیرفت که ترافیک فعلی شیراز ریشه در شلختگی رفت و آمد خودروها و نبود سیستم مناسب و کارآمد حمل و نقل عمومی دارد تا عرض کم معابر و نبود رینگهای شهری. درواقع بیشتر ترافیک شهری شیراز در معابر مرکزی و تجاری - پزشکی شهر است که با ساخت رینگهای شهری تغییری نخواهد کرد و ساماندهی ترافیک این بخش نیاز به توسعه واقعی و کارآمد حمل و نقل عمومی و حضور پررنگ پلیس راهور چه به صورت فیزیکی و چه مکانیزه به منظور برخورد با رفتارهای ناهنجار ترافیکی است.
کافی است نگاهی به نقشه ترافیک شیراز در گوگل داشته باشیم تا این موضوع به خوبی خود را نمایش دهد:
همانطور که در تصویر بالا مشخص است بلوار زند و تمامی معابر فرعی منتهی به آن بطور پیوسته و همیشگی دارای وضعیت ترافیکی بصورت قفل یا نیمه سنگین است.
موضوع جالب و تاسف آور اینکه گذر خط مترو و مسیر ویژه اتوبوس شهری نیز نتوانسته این وضعیت را تغییر دهد و حتی به دلیل تداخل مسیر اتوبوس و مسیر اصلی در برخی نقاط و یا ورود خودروها به مسیر اتوبوس این مسیر کارکرد اصلی و مناسب خود را از دست داده است و همانگونه که مشخص است حمل و نقل عمومی شیراز چه در رده اتوبوس های خط واحد و چه تاکسیرانی وضعیت مناسبی ندارد و درد چندانی از ترافیک شیراز دوا نمی کند.
حال اگر نگاهی به رینگهای شهری نیمه شمالی شیراز همزمان با ترافیک مرکزی این کلانشهر داشته باشیم می بینیم که هیچ معضل ترافیکی خاصی در این مسیرها وجود ندارد.
با نگاهی دقیق تر می توان چند مورد را درباره وضعیت ترافیکی شیراز و دلایل آن برشمرد: نخست شلختگی ترافیکی شیراز و عدم نظارت مناسب بررفتار ترافیکی شهروندان. در تمام شهر شاهد بی معنی شدن تابلوهای توقف ممنوع هستیم، شهروندان براحتی در هرجایی حتی بصورت دوبله پارک کرده و خیالشان از جریمه نشدن راحت است. برای مثال در بلوار زند توقف بصورت سراسری ممنوع است اما وجود جاذبه های ترافیکی مانند مراکز خرید و پزشکی باعث هجوم شهروندان و مسافران شده و پلیس راهور هم برخورد خاصی برای جلوگیری از توقف انجام نداده و همین موضوع باعث ایجاد ترافیک می شود.
مثال مشابه را می توان در رمپ و یا ورودی - خروجی تقاطع های جدید ساخته شده مانند پل کابی ولیعصر، پل طبقاتی معالی آباد، پل معلم و ... مشاهده کرد که به دلیل پارک خودروها در محلهای ذکر شده شاهد ترافیک در تقاطع های غیرهمسطح هستیم.
مورد دوم که باعث شلختگی ترافیکی شده وجود دوربرگردانهای همسطح بیشمار در بلوارها و بزرگراه های شیراز است که لازم است فکر اساسی برای آنها شود تا شاهد بهبود وضعیت عبور و مرور و ترافیک باشیم.
بلوار رحمت نمونه بارزی از این معضل است که عدم وجود دوربرگردانهای غیرهمسطح باعث تداخل ترافیکی شده است.
از تمام اینها گذشته به بحث مهم حمل و نقل عمومی و مورد سوم میرسیم که پاشنه آشیل ترافیک شیراز محسوب شده و هیچگاه آنطور که باید و شاید به آن توجه نشده چه در بعد کیفیت چه در توسعه کمی.
به گفته طهماسبی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری شیراز این کلانشهر از لحاظ تعداد اتوبوس کمبودی ندارد، اما موضوع این است که حدود ۴۰ درصد این ناوگان فرسوده است و در مجموع به دلیل عدم طراحی مناسب خطوط و نبود نظارت بر رفتار رانندگان، اتوبوسرانی شیراز آنطور که باید و شاید نتوانسته ترافیک شیراز را کنترل و باری از دوش شهر بردارد.
وضعیت تاکسیرانی نیز بغرنج تر از اتوبوسرانی است و شیراز از معدود شهرهای ایران است که هنوز خطوط تاکسیرانی ندارد و مشخص نیست چرا این موضوع هیچگاه اولویت مسوولان نبوده است.
مترو شیراز هم پس از ۲۰ سال تنها در یک خط مشغول فعالیت است و بنابر گفته اسکندرپور شهردار سابق شیراز تکمیل تمامی خطوط با روند فعلی حدود ۶ دهه زمان لازم دارد که البته باید گفت چنین زمانی هم بسیار خوشبینانه است، چرا که ساخت خط یک حدود ۲۰ سال طول کشید، خط ۲ با گذشت ۷ سال از شروع هنوز فاصله زیادی تا نیمه راه دارد، خط ۳ نیز تقریبا در مرحله کلنگ زنی باقی مانده و وارد حفر تونل نشده و سایر خطوط نیز پیشرفتی نداشته اند.
تراموا شیراز هم که تبلیغات بیسیاری در دوره قبل به خود دید به دلیل مخالفت وزارت کشور اجرایی نشد تا همچنان پای حمل و نقل عمومی شیراز لنگ بزند.
مجموعه شهرداری شیراز و مدیریت جدید این ارگان و شورا بالاتر از طرحهای عمرانی باید بهبود عملکرد ناوگان فعلی حمل و نقل عمومی را مد نظر قرار داده و تلاش کنند با صرف بودجه کلان هرچه سریعتر آن را توسعه دهند، چرا که تجربه ثابت کرده ساخت طرحهای عمرانی در نهایت منجر به بهبود وضعیت ترافیک نشده و درنهایت سیستم منظم و یکپارچه حمل و نقل عمومی است که می تواند دوای درد ترافیک شیراز باشد.
