پروژه تجاری، فرهنگی و اقامتی نیکان

اراضی مجمتع تجاری- اقامتی و فرهنگی نیکان (مدرسه خان) در بر خیابان لطفعلی خان زند و جنوب و شرق بازار وکیل واقع شده است. به لحاظ موقعیت شهری اراضی طرح جزء بافت قدیم شهر شیراز و در چهار راه مهم خدمات تجاری شهر شامل بازار وکیل و خیابان لطفعلی خان زند قرار دارد. وسعت اراضی طرح بالغ بر ۳۳۰۰۰ متر مربع است که حدود ۲۱. ۰۰۰ متر مربع آن واحدهای مسکونی قدیمی است که کل آن خریداری و تخریب، و تعدادی نیز به صورت موجود در طرح حفظ، احیاء، مرمت و مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت.

بقیه اراضی طرح که حدود ۱۲۰۰۰ متر مربع می‌باشد، شامل محوطه مدرسه خان که در وضع موجود و با گسترش فضاهای باز اطراف آن باقی می‌ماند، مابقی معابر و کوچه‌های بافت و تعدادی واحد تجاری است که تا پایان پروژه خریداری نمی‌شود. و پس از احداث واحدهای تجاری طرح به صورت معوض جایگزین می‌گردد. ( لازم به ذکر است که بخش عمده‌ای از واحدهای تجاری یاد شده در داخل اراضی مدرسه خان احداث شده است که در طرح پیشنهادی این واحدهای تجاری تخریب و به جای آن در طرح جدید معوض داده خواهد شد.

منطقه پیرامون مدرسه خان از دوران آل بویه جزء محدوده شهر شیراز محسوب می‌شده و یکی از محورهای اصلی شمالی- جنوبی شهر از مجاورت مدرسه خان فعلی می‌گذشته است. به این ترتیب گذر مذکور که بخشی از آن بازار وکیل امروزی و بخشی از آن بازار مسگر‌ها، بازار اردو می‌باشد جزء عناصر اصلی ساختار شهر بوده که تا به امروز نیز اهمیت خود را حفظ کرده است.

همچنین از دیگر عناصر مهم، مدرسه خان است که از دوره صفوی به بعد به عنوان یک عنصر معماری شاخص در بافت قدیم و در مجاور محور فوق الاشاره نقش مهمی بازی می‌کند. از دیگر عناصر شاخص پیرامون مدرسه خان سرای مشیر و مسجد وکیل می‌باشد، که در مجاورت بازار قرار دارند، و امروزه به عنوان عناصر شاخص و جاذب برای شهروندان و به خصوص توریست داخلی و خارجی نقش اساسی در مجموعه شهری پیرامون منطقه مدرسه خان را بازی می‌کند.

عنصر تأثیر گذار دیگر محور لطفعلی خان زند می‌باشد، که به عنوان یک دسترسی اصلی داخل بافت قدیم که در مجاورت آن مجموعه‌ای از فضاهای تجاری شکل گرفته‌اند، دارای تأثیر گذاری زیاد در توسعه اقتصادی این پروژه محسوب می‌گردد.

از آنجائی که این منطقه همواره جزء استخوان بندی اصلی شهر محسوب می‌گردیده است. لذا مجموعه‌ای از فضاهای تجاری- فرهنگی در این منطقه، در طول تاریخ شکل گرفته و تا به امروز نیز کاربری و کارکرد خود را حفظ نموده است.
شیراز به لحاظ عملکرد خدماتی علاوه بر عملکردهای خدماتی محله‌ای و ناحیه‌ای دارای سه سطح خدماتی کلان می‌باشد.

سطح یک: عملکرد شهری برای خدمات رسانی به شهروندان، شیراز به لحاظ مقیاس جمعیت یکی از پنج کلان شهر مهم کشور محسوب می‌شود. بر همین اساس خدمات تجاری (بازار) و سایر خدمات در مقیاس شهری در گذشته در این شهر شکل گرفته و به روند رشد خود تا حال حاضر نیز ادامه داده است.

سطح دو: عملکرد منطقه‌ای: شهر شیراز مرکز خدمات منطقه‌ای جنوب کشور است که خدمات سطح بر‌تر را علاوه بر شهرستان‌های استان به استان‌های همجوار نیز ارائه می‌دهد، استان‌های بوشهر و کهگیلویه و بویر احمد به لحاظ عملکرد منطقه‌ای در حوزه نفوذ خدماتی شهر شیراز هستند، بر همین اساس بازارهای عمده فروشی منطقه‌ای برای سرویس دهی به حوزه تحت نفوذ در شیراز شکل گرفته است.

سطح سه: عملکرد ملی: شیراز به لحاظ توریستی و جذب گردشگر داخلی و خارجی از تمام نقاط ایران و جهان به واسطه جاذبه‌های تاریخی (تخت جمشید، نقش رستم، حافظیه و…) جاذبه‌های مذهبی (حرم شاهچراغ (ع)، آستانه سید علاء الدین حسین (ع) و…) دارای عملکرد ویژه است بر همین اساس شکل گیری بازارهایی با عملکرد ملی بالاخص برای ارائه خدمات به گردشگران داخلی و خارجی در آن شکل گرفته است، بازار وکیل یکی از مهم‌ترین بازارهای شیراز است که علاوه بر داشتن عملکرد شهری- منطقه‌ای دارای عملکرد تجاری- گردشگری برای ارائه خدمات به توریسم داخلی و خارجی را دارد.

براساس تعاریف فوق تقاضای واحدهای تجاری برای سطح عملکرد شهری که براساس تعداد جمعیت تعریف می‌شود، در مقیاس محله‌ای، ناحیه‌ای و شهری برای اراضی طرح قابلیت طراحی دارد. فضاهای تجاری با عملکرد سطح دو و سه تعاریف یاد شده که خدمات تجاری- اقامتی را به گردشگرانی که از مناطق همجوار و کل کشور و حتی خارج از کشور به شیراز می‌آیند را می‌دهد. در این منطقه شکل گرفته است و تقاضا برای آن بستگی به برنامه ریزی گردشگری برا ی گردشگران داخلی و خارجی دارد. مطالعه مستندات برنامه‌های کلان و منطقه‌ای کشور نشان می‌دهد که توسعه گردشگری برای شیراز یکی از مهم‌ترین اهداف توسعه برای این شهر محسوب می‌گردد.

بر این اساس و با توجه به موقعیت اراضی طرح در اطراف دو بازار مهم با عملکرد ملی و منطقه‌ای (بازار وکیل و بازارهای اطراف خیابان لطفعلی خان) احداث واحدهای تجاری در کنار بازار وکیل و مرتبط با آن در راستای ارائه خدمات به توریسم داخلی، خارجی یکی از مهم‌ترین نیاز‌ها و کمبودهای شهر محسوب می‌گردد که در این اراضی قابل تأمین است و احداث یک مرکز تجاری در اراضی واقع در شرق مدرسه خان و بر خیابان لطفعلی خان زند به منظور معوض تجاری‌های تخریب شده در طرح و تعداد محدودی برای فروش و عرضه نیز می‌تواند راهکار دوم برای عرضه واحدهای تجاری محسوب گردد.

بخش دیگری از اراضی طرح نیز اختصاص به احداث هتل درجه ۳ داده شده است که با توجه به نزدیکی اراضی طرح به مراکز مذهبی (شاهچراغ (ع) و آستانه سید علاء الدین حسینی (ع) و مراکز توریستی، بازار وکیل، مسجد وکیل، مجموعه زندیه و مدرسه خان قطعاً عملکرد آن مورد استقبال گردشگران قرا خواهد گرفت.

سایت پروژه