نگاه شما : بی توجهی مطلق به ساخت فضاهای تفریحی و سرگرمی در شیراز

یکی از بینندگان سایت در مطلبی ارسالی، به بررسی وضعیت فضاهای تفریحی – سرگرمی شیراز پرداخته که شیراز۱۴۰۰ آن را منتشر می نماید.

پل سازی خوب است و کافی نیست،

بی توجهی مطلق به ساخت فضاهای تفریحی و سرگرمی در شیراز

1. مطلب نوشته شده همه ارکان جامعه را در شهر شیراز مورد نقد قرار می دهد: از شهرداری و پلیس گرفته تا مردم.
2. چرا هرجا می رویم و در هر جا می خوانیم مدام از زیبایی شهر تبریز گفته می شود و شهر اول ایران بودن در زیبایی و نظافت و از نام شیراز خبری نیست؟ حتماً همین امروز همه خوانندگان این مطلب در مورد جایگاه شیراز و تبریز یک مطالعه تاریخی و ادبی و هنری داشته باشند. البته واقعیت آن است که همه جای ایران سرای من است،اما کنه مطلب ما چیزی دیگری در خود دارد: جایگاه تاریخی شهر شیراز و آوازه بین المللی آن که هیچ شهری در ایران از آن برخوردار نیست. این مسأله را دست کم نگیرید و برای آن ارزش قایل شود.
3. شهرداری شیراز با مدیریت مهندس پاک فطرت در سال های اخیر کارهای کارستانی کردند که در مخیله هیچ شیرازی نمی گنجید. این سال ها پروژه های شهرداری حتی در کشور سرآمد است، اما همه داستان این نیست، چرا که هزار نکته باریک تر ز مو اینجا است. پل ها و تقاطع های زیادی ساخته شد، اما از زیباسازی و نظم و ترتیب و بهبود ساختار و فرهنگ سازی هیچ خبری نیست! البته در این داستان همه مقصرند: از شهرداری گرفته تا اداره ارشاد و پلیس و نهادهای دیگر به اضافه خود مردم! در ضمن همه مسؤولان شهر و استان ما باید با مطالعه و فکر و شیک و تر و تمیز باشند درست مثل همین جناب پاک فطرت. خیلی مسأله مهمی است تا وقتی آن مسؤول جایی می رود، احساس کمبود نشود!
4. اشتباه مطلق است که فکر کنیم شهر خیلی ایده آلی داریم. البته هیچ کدام از شهرهای ایران ساختار مدرن و متعادل و منظم و ایده آل ندارند، اما خوش منظرتر و بدمنظرتر دارند! معلوم است که بهتر است ما جزو خوش منظرترها باشیم و البته بهتر است که ما منظم ترین و زیباترین باشیم. هستیم؟ خیر! به حتم نیستیم! مقصر مسؤولان کنونی نیستند که بنای شهر از اول اصولی نبوده است، اما آیندگان مقصر بودند که جلوه های شهری چشم نوازی به شهر نیافزودند.
5. زیاد فریب حرف های قشنگ مسافران نوروزی را نخوریم که می گویند: شیراز، خیلی زیبا است! شک نکنید خیلی از آنها خیلی از جاها را ندیده اند! آب و هوا و حال و هوای مادرید درست مثل شیراز است، اما آنها کجا و ما کجا؟ اگر دوست دارید بدانید شهر زیبا یعنی چه، حتماً یک سر به مادرید تشریف ببرید! در مقام مقایسه که برآییم، هیچ حرفی برای گفتن وجود ندارد.
6. در بند ۳ گفتیم که شیراز عاری از هرگونه چشم انداز با شکوه شهری و جلوه های بصری چشم نواز است، مثل پل طبیعت تهران، ایل گلی تبریز، پارک ناژوان اصفهان. برای شهر پر آوازه مان زشت نیست؟ مهم ترین گزینه برای هر شهری همین چشم نواز بودن بخش ها یا نمادهای از آن است. آیا ساخت یک پل و مقداری تزیین آن ورودی شهر را چشم نواز می کند؟! حتماً دوباره طرح المان ورودی شرق شیراز را بررسی کنید. آیا برای شهر بزرگ شیراز است یا یک شهر ۱۰۰۰۰ نفری با ۵ کیلومترمربع وسعت؟!
7. شیراز تنها کلان شهر پر آوازه ایران است که در آن از فضای سرگرمی و تفریحی عمومی و بزرگ خبری نیست! سازمان مشارکت های اقتصادی داریم که فقط پاساژ و مجتمع مسکونی می سازد و در آن از فضاهای کلان تفریحی حداقل تا الان که هیچ خبری نیست! اصفهان کوه ندارد و در دو جا تله کابین دارد، شیراز دور و برش پر از کوه هست و توان ندارد!
8. نظم و ترتیب شهری چیزی نیست که در ایران ما به درستی تعریف شده باشد، اما اگر نگوییم شیراز ما از این نظر و بی توجهی توأم مردم و مسؤولان نسبت به این مقوله افتضاح است، می توانیم بگوییم بسیار زننده است! البته در ظاهر مجموعه تفریحی در پای کوه دراک در حال ساخت است. این مورد خوبی است، اما خواهش می کنیم ساخت هر چیزی را بیش از حد طول ندهید و تا پول نیست، اصلاً شروعش نکنید! می گویند که “یا مکن با پپیلبانان دوستی یا بنا کن خانه ای در خورد پیل” و وقتی هم می سازید خوب و مدرن و تمیز و همه چیز تمام بسازید.
9. در شیراز به راحتی در خیابان ها آشغال می ریزند. کاش ما به مقوله زیبایی و پاکیزگی شهرمان توجه می کردیم! از آن طرف هم ای کاش مسؤولان ما به جای گذاشتن جلسه و وقت بیش از حد صرف کردن سر یک موضوع ساده به نام طرح ترافیک و خط ویژه اتوبوس که در دیگر کلانشهرها به سادگی حل شده است، وقتی توانایی بخشی از شهر احساس نمی شود، حداقل تمام استعداد و توانایی خود را صرف جدیت و برنامه ریزی در فرهنگ سازی و نظم و انضباط شهری و موضوع ساده تمیز نگه داشتن شهر از سوی مردم می کردند. بد نیست بدانیم که چنین مسأیلی، صد سال پیش در تمام دنیا حل شده است و کارهای مهم دیگری را پی گرفته اند! واقعاً فراموش نکنید که در یک جنبه هایی ما بهترین مردمیم و در بخش هایی هم حتماً بدترین مثل همین سهل انگاری در مسأله توجه به نظافت شهری. لطفاً…لطفاً…لطفاً مسؤولان قوانین سخت و شدید تنبیهی را در برخورد با افراد بی نظم و ناهنجار و بی دقت نسبت به مسأله تمیزی شهر درنطر بگیرند و اینقدر بی خیال نباشند! با تشکر! لطفاً خوب بخوانید: برخورد جدی! شش ماه بعد مردم خودشان مثل همان داستان کمربند بستن همه چیز را یاد می گیرند و دیگر کسی در خیابان آشغال نمی ریزد! بد نیتس در این زمینه احساس امنیت خاطی به حداقل ممکن برسد تا شیراز سرآمد شود.
10. انجام تخلفات رانندگی در شیراز از آب خوردن هم ساده تر است، چون پلیس به اندازه کافی حضور ندارد و حضور خیلی مؤثر هم ندارد. مگر با خودمان تعارف داریم؟! درواقع به همان اندازه که مردم نسبت به مسأله مهمی مثل رانندگی  بی خیال اند، به همان اندازه هم چلیس باید نسبت به آنها با خیال باشد! پلیس راهنمایی و رانندگی وظیفه اش همین است نه دیگر، نه چیز دیگر! حتماً دقت فرمایید: حضور جدی و قاطع پلیس راهنمایی و رانندگی.
11. آیا دوران پاساژ سازی های دم دستی در شیراز به اتمام نرسیده است؟ ما شیرازی ها نشان دادیم که خوب می سازیم، اما خوب تمام نمی کنیم. پل معالی آباد حرکت خوبی بود، اما زیرش بدون هر گونه فضای سبز و درخت کاری تمام شد و رفت پی کارش! آن هم از مجتمع خلیج فارس. مجتمع خلیج فارس مثل سیتی سنتر اصفهان می توانست کف سازی شیک تر داشته باشد و مرکز برندهای بین المللی باشد، اما باز هم شد مرکز غرفه های زشتی که فرقی با مجمع های مرکز شهر ندارند! فقط بزرگ تر است! هتلش هم که هیچ، دریاچه اش هم که هیچ، آگهی مزایده اش هم که خجالت آور! تفاوت نظم شیرازی و اصفهانی را همین جا ببینید. نه این که اصفهان اروپا است، اما به قول معروف کار را که کرد، آن که تمام کرد. ما شیرازی ها گاهی سهل انگاریم، گاهی الکی به یک موضوع کوچک گیر می دهیم، گاهی هم مسأله بزرگی را به امان خدا ول می کنیم!
12. یکی از ویژگی های شهر اصفهان سبز بودن آن در همه جا است. با این وصف شما نمی دانید جای خوب شهرید یا جای بد! اما در شیراز خیابان ملاصدرا و ستارخان مان که مثلاً خیابان های خوب مان هستند و مرکز تجاری، چهار تا درخت منظم و قشنگ چسبیده به هم ندارد! در رسانه ها از سازمانی فضای سبز تقدیر کردند، اما بیشتر فکر می کنم باید تنبیه می کردند، چرا که این مشکلات ملموس را ندیده یا دیده و توجه نکرده است! یکی از عوامل زیباتر شدن اصفهان، منهای کاشت انبوه درخت تا حد ممکن، استفاده از شمشاد در باغجه های دو طرف خیابان ها است.
13. آسفالت خیابان ها و کوچه های شیراز تقریباً مثل بدترین شهرهای کوچک است!
14. شهرداری اصفهان، سازمان تفریحی دارد. تمام بخش های سرگرمی شهر را همین شهرداری (مؤسسه تفریحی سپاهان وابسته به شهرداری اصفهان) ساخته است، بعد در شهر ما بخش خصوصی با هزار مصیبت باغ وحش و باغ پرندگان می سازند، نمی دانیم سختی آن چقدر است و فقط عشق و علاقه است که باعث می شود آنقدر هزینه کنند، متهم شان هم می کنیم! وقت سختی های شان مسؤولان کجا هستند؟! دقیقاً کجا هستند؟! اما سازمان فرهنگی شهرداری شیراز هم مهم ترین و ارزشمندترین فعالیت های اثربخش خود را در دیدگاه عموم در کفته ترازو بگذارد. سازمان اقتصادی هم حتماً بگوید که غیر از جلب مشارکت در ساخت پاساژ و مجتمع مسکونی چه کارهای دیگری قرار است انجام دهد. درواقع فعالیت های ارزنده را زیرسوال نمی بریم، فقط این پرسش را مطرح می کنیم که مهم ترین فعالیت های خود را بگوید. بهتر است به جای نصب خودفالگیر در حافظیه، مسؤولان ما به فکر ساخت پارک وحش و تله کابین و آکواریوم و پارک های بین المللی باشند. سطح فکر در این شهر خیلی بالاتر از این باید باشد. در شیراز هر کس مسؤول هر بخش از شهر است، باید بین المللی فکر کند و نه حتی ملی! حال آن که خیلی از کارهای مان در این شهر روستایی است! بد نیست مادرید را ببینید، پل و زیرگذر و روگذر زیادی ندارد، اما عجیب زیبا و تمیز است و ترافیک هم ندارد! کوالالامپور و توکیو را هم ببینید، بد نیست. یک سری هم حتماً به لندن بزنید. مشورت گرفتن ننگ و عار نیست در قرن۲۱! واقعیت آن است که اگر مشاورین ما می خواستند کار کارستانی برای مدرن سازی شهر و زیباسازی آن و فرهنگ سازی در آن کنند، تا حالا کرده بودند! یادتان نرود و یادمان نمی رود که شیراز شهر بین المللی و فراملی است، نه یک روستا! پس به تفکر بین المللی هم نیاز دارد.
15. نوشتیم و باز تکرار می کنیم که به طور نسبی همانقدر که کارها در شیراز با بی نظمی یا کم نظمی همراه است و ناتمام، در اصفهان همه چیز تا حد زیادی منظم و تر و تمیز و شیک است! ما در شیراز تقریباً با عنصری به نام شیک بودن برخورد نداریم! خیابان های مان که هیچ، بیشتر پاساژهای مان هم هیچ، خیابان های مان هم که هیچ تر! چرا؟ برویم در تاریخ و فرهنگ معاصرمان جستجو کنیم. همه چیز به داشتن حافظ و سعدی نیست!

و اما:

1. همت عمومی می طلبد تا شیراز از بی نظمی و نازیبایی رهایی یابد. با متخلفان برخورد جدی باید شود. مسإولان مان در این مورد سهل انگاری نکنند.
2. نیمه شرقی شیراز از چهاراه زند به سمت فرودگاه یک ده تمام عیار است با مقداری آسفالت با کمترین میزان بهره مندی از مناظر یک شهر بزرگ! می دانم که می گویید شهرهای دیگرمان هم همین اند. خب، نمی شود آنها باشند و ما آن گونه نباشیم؟! به عنوان مثال ما وقتی از دروازه قرآن وارد شیراز می شویم، فقط دروازه قرآن مان قشنگ است، بقیه چیزهای مان زشت است! مسافری که با اتوبوس وارد شیراز می شود تا به پایانه وارد شود، حتماً بدترین مناظر شهری را در بد ورود در بلوار هفت تنان و چهل مقام و اینها می بیند! نه تمیزی، نه ساختمان درست، نه فضای سببزی، نه زیبایی، نه قشنگی، نه نشانی از یک شهر بزرگ و هیچ! چرا واقعاً هیچ کدام از مسؤولان این مسایل را مورد توجه قرار ندادند. حتماً تا این مطلب را خوانید، همین امروز فاصله دروازه قرآن تا پایانه را طی کنید. شاید تا الان دقت نداشته اید. مسافر وارد ده می شود یا شهر بزرگ و تاریخی شیراز؟! از سمت جاده فسا نیز دیگر بدتر! قرار بود بلوار مدرس زیبا شود، کو؟! جاده بوشهر هم که دیگر واصمیبتا. یعنی اگر یک فضا و معبری کارگاهی بود، دیگر به فضای سبز و زیایی احتیاج ندارد؟! تکرار می کنیم: در اصفهان حتی فضاهای بد شهری نیز با درختان انبوه پوشانیده شده است.
3. سازمان فضای سبز دقیقاً در شیراز چه کارهایی انجام داده است و چه کارهای در سطح بین المللی قرار است انجام دهد؟ پارک سازی خوب است، اما به تغییر مناظر معابر شهری کمک شایانی نخواهد کرد، بلکه بیشتر فضای استراحت و گردش درون شهری محسوب می شود. فضای سبز معابر کمک اصلی را به تغییر منظره شهر می کنند. مطالعه و دیدن منظره ها و مبلمان شهری و فضاهای سبز اروپا و آسیای جنوب شرقی تجربه مسؤولان فضای سبز و کارشناسان آن را حتماً خیلی خیلی بالا خواهد برد، به خصوص وقتی با استفاده از تجربیات کارشناسان آنها همراه شود. مدام نگوییم خودمان همه چیز داریم! مناظر شهری مان نشان می دهد که نه این گونه نیست، بعضی چیزها را هم که خیلی مهم است، نداریم!
4. شیراز شهر خوبی برای هنجارشکنی های ملموس و عینی و بی نظمی های مطلق است به دلیل عدد بالای مهاجرت های بی رویه با مهاجرانی که در سال های اخیر (۱۵-۱۰ سال اخیر) به دنبال تغییر در بعضی چیزها و با ثروتمند شدن ناگهانی و یک شبه آمدند، آموزش های لازم را ندیدند و کسی هم به آنها نگفت بالای چشم تان ابرو! البته طرح این مسأله، نژادپرستی نیست، بلکه یک واقعیت عینی است که مهاجر غیرمطلع تحصیل نکرده باید آموزش های لازم را حتماً ببیند، وگرنه نتیجه اش همین بلبشویی خواهد بود که در شهر شاهدش هستیم.
5. شیراز حتی اگر خیابان هایش هم زیبا باشد، ساخمان های بدترکیب و زشت دارد، برای همین حتی خیابان زیبای شهر هم خوب جلوه نمی کند مگر فقط در یک خیابان به نام ارم! یعنی تمام این شهر شهر فقط یک معبر مسکونی زیبا دارد با درختان انبوه! البته دو ا! چمران را فراموش نکنیم! زشت است. نه؟ طرح اجباری زیباسازی ظاهر ساختمان های شهر برای مردم خرج دارد، اما برای شهرداری، نه! لطفاً این کار را بکنید! نمی توانند، بانک شهر وام دهد، ولی اجباری باشد. در شش ماه شهر تغییرات عمده ای از نظر ظاهری خواهد کرد. خود شهرداری با استفاده از متخصصان واقعی طرح بدهد. در تمام شهر با ترکیب سرو و چنار و نارنج، انبوه سازی درختان را آغاز کنید. نتیجه اش را ۵ سال و ده سال بعد ببینید. در اصفهان از بس، درختان انبوه هستند، زشتی های شهر در خیلی از جاها پنهان شده است، ضمن این که وضعیت ساختمان ها منظره بسیار مطلوب تری به نسبت شیراز دارد. ما حتی معالی آبادمان هم که بهترین جای شهر است، درخت ندارد، انبوهش که بماند! منطقه فرهنگ شهرمان هم ندارد! کوچه ها که هیچ! بقیه جاهایی هم که دارند، نامرتب هستند و انبوه نیستند. دوباره بخوانید: درختکاری انبوه! اصفهان کوچه هایش هم درخت دارد.
6. بعضی کارها در شهرمان عجیب و غریب است! واقعاً مسؤولان شهری ما با خود فکر نمی کنند که وجود دوربرگردان در مسیرهای پرسرعت مثل چمران یا رحمت یعنی چه؟! در دهات هممعنی نمی دهد چه برسد در شهر! در کدام شهر بزرگ چنین چیزی را شاهد هستید که فضای برگشتن را در یک شریان اصلی به راننده می دهد که او هم به راحتی تصادف کند؟! ساده ترین کار همین دور برگردان است که خیلی از تصادفات را هم باعث می شود و دقیق ترین و شاید هم یک مقدار سخت ترین فکرهای تازه دیگر!
7. ساخت فضاهای تفریحی مدرن فراموش نشود. البته کامل، نه نصفه نیمه! واقعاً ساخت پارک آبی فروزان به سخره گرفتن این مردم نبود؟! کارها را عظیم و با شکوه انجام دهید و تمام و کمال، نه ناقص، در همه جهات.
8. مدرنیته… مدرنیته … مدرینته با حفظ سنت ها! دیدن همان مادرید و لندن معنی این حرف را خیلی مشخص خواهد کرد!
9. شرق شهر را فراموش نکنید، ضمن این که تفاوت هایش را با یک روستا هم حتماً برای ما مشخص کنید.
10. تکلیف زمین های آزاد و بی مصرف پر شماری را که در شهر وجود دارد، چه کسی باید مشخص کند؟ شیراز از این نظر فکر می کنیم شهر اول کلانشهرها است!
11. برخورد با متخلفین رانندگی. می گویند فرهنگ شهر جامعه را از نوع رانندگی رانندگان شان متوجه شوید. البته الله اعلم.

البته فکر می کنیم که در سال ۹۵، به دلیل برنامه ریزی و تغییر تفکر حاکم بر شهرداری در سال های اخیر، جهش خوبی برای شیرازمان اتفاق خواهد افتاد. در عین حال بد نیست بگوییم این نوشته، نداشته ها را مورد نقد قرارداد، چرا که پیش از در مورد داشته ها به اندازه کافی و فراتر از آن صحبت شده است که سپاسگزار همه زحمت کشان هستیم. صحبت دیگری نیست مگر بهبود وضعیت بسیار نامطلوب شهرمان. خیلی به حرف مهمانان نوروزی گوش ندهید! آن حرف ها خیلی با منطق و واقعیت جور نیست. شیراز باید بسیار پیشرفته تر از این باشد. مدرن بودن به ساختمان های صد طبقه نیست، به زیبایی و همگونی است. شما چند ساختمان ۲۰-۳۰ یا ۴۰ طبقه در کلن آلمان و پاریس و نظیر آن می بینید؟ در عوض زیباترین شهرهای جهان اند با مناظر چشم نواز. دوباره بخوانید: چشم نواز! این مطالب را برای خودمان، شما خواننده محترم و مسؤولین ارجمند نوشتیم.مطالب ارزنده و مهم و قابل توجهی است. از آن سرسری نگذرید! حرکت های خوبی در شهر شده است. ستبوس همه زحمت کشان این شهر هم هستیم، اما نگران آن هم هستیم. این وضعیت در شأن این شهر نیست. دوباره یادآوری می شود: به دنبال ایجاد مناظر چشم نواز و خلاقانه شهری بر مبنای سنت ها و طبیعت مان باشید. ایجاد نظم فرهنگی و اجتماعی و شهری را فراموش نکنید. کارها را درست تمام کنید، نه نصفه نیمه! هر چیری می سازید، شیک و عالی بسازید. ما هیچ چیز شیک و مدرنی در شهرمان نداریم. اگر داریم، بگویید! شاید ما ندیدیم و یا شاید خیلی ایده آل طلبیم! ایده آل طلبی حق این شهر است. نیست؟ ما حاضریم به این شهر کمک کنیم برای مدرن شدن. برای مشاوره دادن. برای خوب شدن. برای بهترین شهر ایران و آسیا و دنیا شدن. شهری که بهترین نیست. شوخی نداریم. نیست دیگر! واقعاً هم نیست. برای یک بار هم که شده است، خواهش می کنیم بدون دنبال پاسخ دادن و دنبال توجیه بودن و قضاوت کردن، به حرف ها و طرح های منتقدان گوش دهید و عمل کنید. نتیجه اش را خودتان خواهید دید و دعای خیر همه بدرقه راه تان خواهد بود. به عمد در بخشی از مطلب، مطابق معمومل سنوات گذشته و حرف های عامیانه، اصفهان و شیراز را مقایسه کردیم که بدانید چرا همه مدام می گویند: اصفهان، فلان و بهمان! به هر حال تا نباشد چیزکی، مردم نگویند چیزها. اروپا نیست، اما از ما در بخش های عمده ای بهتر است در بسیاری از ابعاد به خصوص زیبایی شهری و نظم بهتر در یک شهر ایرانی و پاکیزگی! باز هم تکرار می کنیم این نقدها را روا می دانیم، چون نسبت به شهرمان تعصب مفرط داریم، چراکه هرچه شهر زیبا و پر درخت هم باشد، باز هم کم است. تکرار می کنیم: تمام این نقدها دلیلی بر انکار زحمات مسؤولان و دیگر زحمت کشان نیست، بنابراین خواهش مان این است که اسم هر نقدی را تخریب نخوانیم.  از متن معلوم است که دلسوزیم و پر پیشنهاد!

موفق باشید.

جمعی از متعصبان و علاقمندان به شهر