فراموش شدن تجارت خاطره در شهر راز
تجارت خاطره یکی از مهم‌ترین مبناهای تولید ثروت است که در ایران مغفول واقع شده و به آن توجه نمی‌شود؛ یکی از اقسام تجارت خاطره نوستالژی است که می‌شود با یادآوری خاطرات چه در قالب مکان، اشیا و حتی میراث ناملموس آن را در راستای پویایی اقتصاد یک اقلیم قرار داد، کاری که مردمان روستای تاریخی ابیانه با پوشاک محلی ضمن حفظ سنت‌های خویش گردشگران را در ازای گرفتن بهایی قابل توجه اجازه عکس گرفتن می‌دهند و این چنین تجارت خاطره می‌کنند.
به باور رئیس «ایکوم» ایران، در اروپا هتل‌های قدیمی که کسانی نظیر ویکتور هوگو در آن اقامت داشته‌اند اکنون به عنوان گران‌ترین هتل‌های دنیا به شمار می‌روند که با تجارت خاطره به تولید ثروت دست یافته‌اند در حالی که ما در ایران محملی برای تجارت خاطره نداریم.
احمد محیط طباطبایی با تاکید بر اینکه پویایی اقتصاد فارس مدیون میراث فرهنگی است، بیان می‌کند: این پدیده فرهنگی درآمدی دارد که براساس اقتصاد خاطره شکل گرفته که تجارت خاطره را شکل می‌دهد.
البته تجارت خاطره الزاماتی هم دارد تا در مسیر درست منجر به پویایی اقتصاد شود، نه اینکه اقتصادهای کاذب را به همراه داشته باشد؛ یکی از نمونه‌هایی که می‌شود برای اقتصاد خاطره آسیب برشمرد، شغل‌هایی است که چندی از حاشیه به متن آمده‌اند و به مرور خود را جایگزین تجارت رسمی می‌کنند.
در سال‌های دور اگر در اطراف آرامگاه حافظ افرادی مشاهده می‌شدند که در یک دست جعبه‌ای حاوی برگه‌های کوچکی بنام فال حافظ در دست و دستی دیگر پرنده‌ای که معمولاً مرغ عشق بود که گردشگران را به گرفتن فال دعوت می‌کردند، امروز با وجود افزایش گردشگران داخلی و خارجی به ویژه در بازه‌های زمانی پربیننده، این افراد تعدادشان روبه فزونی گذاشته به حدی که موجب آزرده خاطر شدن گردشگران هم به خاطر سماجت در فروش فال می‌شوند و هم به دلیل چهره ناخوشایندی که به ورودی این جاذبه گردشگری داده‌اند.
ذرت، بسته‌های بهارنارنج و دستفروشی در پیاده راه حافظیه
مشاغلی مانند فروش ذرت روی ذغال، بسته‌های بهارنارنج و دستفروشی در پیاده راه حافظیه به ویژه هنگام غروب و تاریک شدن هوا چهره ناخوشایندی به این منظر میراثی داده است و گاه به «گذر رندان» که در کوی جنب آرامگاه حافظ قرار دارد کشیده می‌شود.
در پیوند با این موضوع، رئیس کمیسیون گردشگری و زیارتی شورای شهر شیراز به خبرنگار مهر می‌گوید: متولی جمع آوری دستفروشان خدمات شهری شهرداری است، منتها نمی دانم که چرا سخت گیری در این رابطه انجام نمی‌شود؟
سولماز دهقانی با این حال ادامه داد: ما البته با آنها گوشزد کردیم به دلیل شرایط اقتصادی که الان داریم در دیگر محورهای شهر از جمله بلوار رحمت اقدام به مقابله نکنند و خیلی سخت گیری نداشته باشند گرچه با آن هم مخالفیم، اما در محور حافظیه قطعاً قابل برخورد است.
وی همچنین با تاکید بر اینکه برخورد با دستفروشان در آرامگاه حافظ را موضوعی خارج از عهده شهرداری دانست و می‌گوید: من منتقد برپایی غرفه‌های ابتدای کوی رندان هستم زیرا اشتباهی است که روی داده است و باید جمع آوریشود که قرار شد طرحی در قالب فضاسازی برای این کوچه انجام شود که شاهد فعالیت‌های غیرقانونی نباشیم.
باید توجه داشت که پیاده راه مقابل آرامگاه حافظ که از چهارراه حافظیه تا چهارراه ادبیات قرار دارد با این ایده سنگفرش شد که بتواند به مناسبت‌های مختلف محلی برای ارائه فعالیت‌های مرتبط با گردشگری، فرهنگی، هنری و آئینی باشد، اما هر از چندی به دلیل اختلاف میان متولیان شهری و نهادهای فرهنگی این گذر دستخوش تحولاتی می‌شود که دود آن به چشم اقتصاد شهر شیراز می‌رود.
به گزارش خبرنگار مهر، با رسیدن به دقایق پایانی بازدید از آرامگاه حافظ که فضایی عرفانی همراه با موسیقی سنتی هر گردشگری را دعوت می‌کند تا دقایقی بیشتر در زیارتگه رندان جهان بماند؛ ورودی‌ها گرچه بسته می‌شوند تا شبی دیگر خرابات مغان تکمیل شود انگار دستفروش ها و فالفروشان بر سر تربت لسان الغیب این غزل را زمزمه می‌کنند: «حلقه پیر مغان از ازلم در گوش است / بر همانیم که بودیم و همان خواهد بود».
اوج بی برنامگی در مدیریت شهری پایتخت فرهنگی ایران