«خبرجنوب» نوشت: هواپیمایی «سپهران»، هواپیمای کافی برای پرواز در خطوط ندارد و از برخی استاندارهای لازم نیز محروم است. شیراز به یک بن بست شبیه شده است؛ اگر کسی بخواهد با قطار به این شهر سفر کند باید مدت ها منتظر تهیه بلیت بماند و گاهی سوار قطار شدن و رسیدن به این شهر و البته ترک شیراز با قطار با ساعت ها تاخیر همراه است؛ اتوبوس ها هم آن گونه که باید کیفیت ندارند و رتبه نخست فارس در تصادفهای جاده ای، باعث شده سفر با اتوبوس هم برای مسافران چنگی به دل نزند؛ می ماند تنها راهی که میتواند روحی تازه به صنعت گردشگری فارس بدمد؛ صنعت هواپیمایی.
در واقع خیلی وقت است که دولت ها به جای سرمایه گذاری روی صنایع سنگین به فکر راهبردی تازه برای رونق بخشی به اقتصاد افتاده اند که همان توسعه گردشگری است. صنعتی که هم در مقایسه با صنعت، سرمایه کمتری میخواهد و هم می تواند بسیار بیشتر از آن درآمدزا باشد. چه اینکه، به گفته کارشناسان، برای ایجاد هر شغل در صنایع سنگین یک میلیارد تومان نیاز است و در گردشگری ۳۱ میلیون تومان. اما در ایران انگار دولت عزمی برای تبلیغات و جذب گردشگر، به ویژه گردشگر خارجی ندارد. در شرایطی که دولت نقش کمرنگ تری در صنعت گردشگری بازی می کند، بخش خصوصی می تواند میدان بیشتری برای ایفای نقش داشته باشد؛ اما این طور که به نظر می رسد، ضعف گسترده شیراز در بخش خصوصی این صنعت، مجالی برای رونق گرفتن کسب و کار را فراهم نکرده است.
شاید بتوان یکی از مهمترین رکن های توسعه گردشگری را وجود شرکت های بزرگ هواپیمایی دانست. در شرایطی که یکی از شرکتهای بومی فارس- یعنی هواپیمایی آسمان- به احتضار افتاده، مجالی برای رشد شرکت های هواپیمایی دیگر هم فراهم نشده است. نمونه اش دو هواپیمایی تازه تاسیس- یا در حال راهاندازی پارس ایر و سپهران. واقعیت این است که بخش عمده ای از گردشگران را نه تلاشهای دولت بلکه تبلیغات شرکت های هواپیمایی به سوی مقاصد گردشگری روانه می کند؛ شرکت هایی که برای درآمدزایی بیشتر خودشان دست به جذب گردشگر می زنند ولی دست کم در مورد سپهران، این طور که به نظر می رسد هنوز دست کم از سوی دولت و بخش خصوصی حمایتی از این شرکت صورت نمی گیرد. چه اینکه مدت هاست، هواپیماهای این شرکت در پارکینگ فرودگاه شیراز چشم به راه پروازند، ولی سفر هرگز فرا نمی رسد.
معاون استاندار فارس چه میگوید؟
در شرایطی که فارس با پدیده بیکاری دست و پنجه نرم می کند، بسیاری از اقتصاددانان بر این باور هستند که از هر حرکتی که بتواند حتی اندک رونقی را به اقتصاد استان تزریق کند، باید حمایت کرد؛ به ویژه اگر این حرکت در زمینه گردشگری باشد چرا که کشاورزی در فارس به خاطر برداشت بی رویه آب، بازده کم و ارزش افزوده پایین دیگر نه تنها گرهی از اقتصاد استان نمی گشاید بلکه به باری بر مشکلات تبدیل شده است. صنعت هم که به رغم تلاش ها، هرگز در فارس پا نگرفته است. این است که برخی معتقدند راهاندازی شرکت هایی چون پارسایر و سپهران باید با حمایت و استقبال مسئولان روبرو شود.
برای نمونه شاپور رستمی، معاون گردشگری استانداری فارس به سرویس گزارش «خبرجنوب» می گوید که این شرکت ها باید بتوانند شمار «پرندهها»ی خود را به میزان کافی برسانند و برخی استانداردهای مورد نظر سازمان هواپیمایی کشوری را تامین کند تا بتواند به عرصه حمل و نقل کشور وارد شوند؛ او ادامه میدهد: «برخی شرکت ها بنیه ضعیفی دارند همچون شرکت سپهران که می خواهیم با حمایت از آنها کارها را به جایی که باید، برسانیم.سپهران هم اکنون تعداد کافی هواپیما برای پرواز در خطوط را ندارد و از برخی استانداردهای لازم هم محروم است؛ از این رو تلاش می کند تا بتواند این کاستی ها را جبران کرده و با تامین استانداردهای لازم در خطوط پروازی مورد اقبال قرار بگیرد. البته بخش خصوصی خود باید در این زمینه باید ورود کند و ما از آنان حمایت میکنیم چراکه اعتقاد داریم گردشگری تنها با مشارکت بخش خصوصی می تواند پررونق باشد.
ما در حوزه تامین زیرساخت ها فعالیت می کنیم و امیدواریم با تامین زیرساخت ها و توسعه فرودگاه شیراز با راه اندازی سالن پروازهای خارجی، این زمینه را فراهم کنیم».آن طور که معاون گردشگری استانداری فارس می گوید، تنها در شش ماهه اول امسال ۲۵۰ هزار نفر گردشگر خارجی از استان بازدید کرده اند که این شمار افزایشی ۶۰ هزار نفری در مقایسه با مدت مشابه پارسال نشان می دهد اما واقعیت این است که بخش عمده این گردشگران را ۴ شرکت هواپیمایی خارجی – شامل ۳ شرکت عربی و یک شرکت ترکیه ای- به شیراز می آورند و به این ترتیب، ایران و فارس از بخشی از درآمدی که می توانند از راه گردشگری داشته باشند، محروم می شوند.
علاقه آژانس های مسافرتی فارس به حضور شرکت هواپیمایی بومی
این البته تنها آوردن گردشگر نیست که برای یک شهر و استان درآمدزایی می کند؛ بلکه گردشگران داخلی هم وقتی می خواهند به شهری دیگر در داخل کشور یا کشورهای خارجی پرواز کنند، با خرید بلیت به رونق گردشگری آن شهر کمک میکنند. وضع البته زمانی از آنچه هست، پرسشبرانگیز تر می شود که این گردشگران داخلی را هم شرکت های خارجی از ایران به کشورهای دیگر ببرند و این اتفاق در ضعف هواپیماییهای داخلی رخ می دهد؛ آن هم در شرایطی که برای نخستین بار در ۴ دهه گذشته با برداشته شدن تحریمها، تازه شرایط برای خرید هواپیماهای نو و ترغیب گردشگران داخلی به استفاده از خدمات شرکت های هواپیمایی های ایرانی امکان پذیرتر شده است.
با این حال آن طور که کیومرث حسینی، عضو هیئت مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و یکی از آژانس داران شیراز به سرویس گزارش «خبرجنوب» می گوید، اگر شرکت هواپیمایی توسعه یافته محلی در فارس وجود داشت، این شرکت می توانست در رونق بخشی به اقتصاد فارس بسیار موثر عمل کند؛ او ادامه می دهد: «وجود شرکت های بزرگ محلی هوایی اهمیت بسیار زیادی دارد. ما در شیراز ،شهر خود را قطب گردشگری به حساب می آوریم ولی متاسفانه تبلیغات کافی در این زمینه نداشته ایم اما اگر شرکت های هواپیمایی محلی در استان وجود داشت می توانست بسیاری از مشکلات صنعت گردشگری فارس را حل کند».
او همچنین با اشاره به مشکلات شرکت هواپیمایی سپهران، معتقد است که همه استان ها باید دست کم از یک شرکت هواپیمایی بومی برخوردار باشند و در این زمینه نیاز است که دولت با ارائه مشوق هایی چون کاهش هزینه های فرودگاهی و ارائه وام، از مشکلات آنها بکاهد؛ حسینی میگوید: «خوشحال میشویم که سپهران راه اندازی شود ولی تاکنون اقدامی برای آن انجام نشده است. در این زمینه دولت با پشتیبانی در فرودگاه ها، ارائه وام و … می تواند کاری کند که هر استانی دست کم یک شرکت هواپیمایی محلی خود را دارا باشد». او ادامه می دهد: «داشتن یک شرکت هواپیمایی بسیار مهم است؛ اکنون آتا در تبریز و ماهان در کرمان در توسعه گردشگری در این شهرها بسیار موثر بوده اند و اگر شرکتی در استان شکل بگیرد تشکل های گردشگری ما از آن حمایت خواهند کرد».
سنگی که برداشته نمی شود
دولت کمتر زیر بار تبلیغات و تامین زیرساخت ها برای توسعه گردشگری می رود. شاید هم در این زمینه، دولت بی تقصیر باشد آخر آنقدر که بخش خصوصی می تواند در این زمینه موفق عمل کند، حضور دولت می تواند به سدی در توسعه گردشگری تبدیل شود. اما به نظر می رسد دولت اگر کمکی نمیکند؛ سنگی هم از سر راه برنمی دارد. آن طور که محسن عامری، مسئول دبیرخانه کارگروه توسعه گردشگری فارس و استاد دانشگاه در زمینه گردشگری به سرویس گزارش «خبرجنوب» میگوید، دولت دست کم می تواند برای ارائه مجوزهای پروازی آسان گیرانه تر عمل کند؛ به ویژه برای هواپیمایی های جوان داخلی: «با توجه به اینکه قلب تپنده هر هواپیمایی، ترافیک آن است. اینکه چگونه مجوزهای پرواز گرفته شود و در چه مسیرهایی پرواز صورت بگیرد در موفقیت یک هواپیمایی اثرگذار است. از این رو وجود یک شرکت در یک منطقه با توجه به بازار آن می تواند بسیار اثرگذار عمل کند. از این رو با توجه به بازاری که در استان فارس وجود دارد، – به خاطر گردشگر پذیری و گردشگر فرستی- می توان در این بخش سرمایه گذاری کرد».او می افزاید: «شاید ما نتوانیم از برخی هواپیمایی های محلی بخواهیم به فارس مسیر پروازی مستقیم برقرار کنند ولی وقتی یک هواپیمایی در شهر شیراز مستقر باشد، قدرت چانه زنی در این خصوص افزایش پیدا میکند.
هواپیماییها به شدت به دفترهای خدمات هواپیمایی برای فروش خدمات خود نیاز دارند».اما راه اندازی شرکت های بومی چون پارس ایر و سپهران چقدر می تواند به تسهیل این صنعت کمک کند؟ مسئول دبیرخانه توسعه گردشگری فارس میگوید: «اگر سپهران راه اندازی شود و سیاست مدیران آن بر اساس نیازهای بازار گردشگری فارس تنظیم شود و مدیران آن نیاز های صنعت گردشگری فارس و شیراز را در نظر بگیرند و در جایی سرمایه گذاری طولانی مدتتری انجام شود و هزینههای این سرمایه گذاری را بپذیرند قطعا در توسعه گردشگری استان می توانند اثربخش باشند چرا که یکی از مهمترین ارکان توسعه گردشگری، آسانسازی دسترسی است و یکی از مناسب ترین روش های دسترسی، توسعه خطوط هوایی است».عامری ادامه می دهد: «اگر این شرکت بتواند به کفایت سرمایه برسد- برای نمونه از مدل فاینانس برای تامین پرندههای جوانتر استفاده کند- می تواند بسیار اثرگذار باشد. این کاری است که شرکت کیش ایر انجام داده است. باید دید مدیران شرکت های سپهران و پارس ایر برای تامین سرمایه از چه منابعی استفاده میکنند».
درآمد هواپیمایی ها برای شهرداری شیراز
مدت هاست که شهرداری ها از نداشتن درآمدهای پایدار گلایه می کنند؛ در واقع از سال ۸۴ به این سو، دولت هر بار کمتر از سال قبل به شهرداری ها کمک مالی کرده و در برابر شهرداری ها بیشتر به درآمدهای ناشی از ساخت و ساز وابسته شده اند؛ آنچه که نه تنها مشکلات زیست محیطی بلکه آسیب های اجتماعی زیادی میتواند به بار بیاورد. علیرضا پاک فطرت، شهردار شیراز بارها به نقش گردشگری در درآمدزایی پایدار برای شیراز اشاره کرده و حتی بسته های تشویقی برای سرمایه گذاران در زمینه ساخت هتل، مرکز های تجاری و تفریحی در نظر گرفته است.
اما آیا شهرداری شیراز می تواند برای رونق فعالیت شرکتهایی هواپیمایی هم مشوق هایی در نظر بگیرد؟ جواد غریب زاده، مدیر امور زیارتی و گردشگری شهرداری شیراز در این باره به سرویس گزارش «خبرجنوب» می گوید: «مهمترین وجه توسعه حمل و نقل در زمینه گردشگری، توسعه هواپیمایی هاست، چه اینکه همه می دانیم شیراز یک قطب گردشگری به شمار می رود ولی با این وجود در زمینه هواپیمایی نسبت به بسیاری از شهرهای کشور دچار عقب ماندگی است؛ جبران این عقب ماندگی هم حمایت دولت را می خواهد». او ادامه می دهد: «به نظر من شورای شهر و شخص شهردار علاقهمند به توسعه گردشگری هستند و از راه اندازی یک هواپیمایی بومی حمایت می کنند».
تلاش گزارشگر «خبرجنوب» برای گفت و گو با مدیران سپهران و پارس ایر به نتیجه نرسید؛ اما هر چه که هست بسیار معتقدند فرودگاه شیراز با توجه به پیشینه ای که دارد و تجهیزات توسعه یافته آن که این فرودگاه را سرآمد فرودگاه های کشور می کند، باید از نظر شرکت های هواپیمایی هم در وضعی آبرومند باشد. ولی «آسمان» به عنوان تنها شرکت بومی فارس که وضع چندان دل انگیزی ندارد و سپهران و پارس ایر هم که هنوز پا نگرفته اند؛ اینک باید پرسید آیا چنین وضعی به راستی زیبنده شیراز با این همه توانایی در زمینه گردشگری فرهنگی، پزشکی، طبیعی و … است؟
متاسفانه سرمایه گذاری بخش خصوصی در فارس اغلب با شکست مواجه می شه که نشون دهنده نبود درایت و همت نزد مسئولین بی کفایت فارس و شیراز است
خوب چرا از این شرکت حمایت نمیشه راه حل چیه ؟
علل سرمایه سوز ی مسولین استان وشهرمان می باشند
مشکل چیه ؟ حداقل فلیت باید ۳ فروند باشه که سپهران الان ۳ تا رو داره به علاوه یک فروند رزرو .نوع هواپیمایی هم که خریده از هواپیمای خطوطی مثل زاگرس خیلی بهتر و جدیدتره و در حد فلیت ماهان هست .
دستایی پشت پرده هست شرکت های قدرت مندی مثل ماهان به این راحتی ها نمیذارن رقیب پیدا کنن
پشت پرده کارای زیادی میشه
آخه بعضی از شرکت ها رجال سیاسی پشتوانشون هست.متاسفانه شیراز رو کردن موش آزمایشگاهی .بجای حمایت و گذاشتن مسولین بومی دولت میاد مسولین غیر بومی میزاره که دلسوز نیستن.چرا واسه تبریز و اصفهان جرات چنین کاری ندارن.چون اونجا ها اجازه نمیدن.
من چند روز پیش فرودگاه بودم دیدم دفترش باز شده از مسئولا ش هم در مورد شرکت پرسیدم گفتن بزودی پروازاش شروع میشه.
جالبه که اکثر کلان شهر ها از جمله مشهد ،تبریز و شیراز و در صدرشون تهران ایرلاین مستقل دارند ولی اصفهان با وجود پتانسیل بالای صنعتی ، گردشگری و اموزشی … حتی فرودگاه مناسبی هم نداره چه برسه به خط هوایی مستقل این نشان مظلوم واقع شدن این استان نیست . با این وجود بعضی از هموطنان از مظلومیت شهرشون سخن می گن و اصفهان را به برخورداری و بنظر باطل خودشان ویژه خواری محکوم می نمایند