آثار سنگی فارس در گنجینه هفت‌تنان به حال خود رها شده است.
به گزارش شیراز۱۴۰۰ و به نقل از امرداد، آثار تنها گنجینه سنگ استان فارس در شهر شیراز به حال خود رها شده است. این بازمانده‌ها که بیشتر به جا مانده از زمان ساسانیان و هخامنشیان است در بد‌ترین شرایط حفاظتی قرار دارند و فریادرسی هم نیست. روش چیدمان این یادمان‌ها به گونه‌ای است که دل هر دوستدار میراث فرهنگی ایران را به درد می‌آورد.
کار‌شناسان، کُنشگران (: فعالان) و دوستداران میراث فرهنگی به این روند اعتراض دارند و از این شیوه برخورد و نگهداری از بازمانده‌های نیاکانی به سختی نگرانند و خواستار رسیدگی هرچه زود‌تر مسوولان میراث فرهنگی به این یادگاری‌های با ارزش و بی‌همتا شده‌اند.
فارس، یکی از استان‌هایی به شمار می‌آید که بیشترین بازمانده‌های سنگی و تاریخی را به خود ویژه کرده است. اما تنها گنجینه (: موزه) یادمان‌های سنگی این استان که هفت تنان نام دارد، هنوز توان لازم برای پاسداری و حفاظت از یادمان‌هایش را ندارد. بسیاری ازسنگ‌های تاریخی بدون آنکه پایش (: مانیتورینگ) شوند، در وضعیت نامناسبی جای گرفته‌اند. رطوبت ناشی از آبیاری فضای سبز و تمیز کردن اینجایگاه از یک سو، نور مستقیم و آفتاب و تغییرات ناگهانی دمای هوا از سوی دیگر، زمینه‌ای را برای رشد گُل سنگها پدید آورده است. مهم‌تر از همه اینکه بخش زیادی از این یادمان‌ها به شوَند (: دلیل) نداشتن حفاظت‌های کار‌شناسی شده و بنیادین (: اصولی) در دستخوش ویرانی قرار گرفته‌اند. نکته دیگر اینکه در زمستان و هنگام برف و سردی هوا، شوند فشار به سنگها شده و با آمدن آفتاب و تغییر دما این سنگها رو به پوسیدگی و ویرانی بیشتر می‌روند. روش برخورد با این سنگها جدا از چیدمان بسیار بد و کج سلیقگی نیز خود جای شگفتی دارد. زیرا برخی از سنگها را روی هم و بر روی زمین ریخته‌اند و حتا یکی از این یادمان‌ها را زیر شیرآب و برای نگهداری آن گذاشته‌اند که جای بسی شوربختی است. گچ‌های دیوارهای بالای سقف خود این گنجینه فروریخته و بر روی دیوارهای این یادمان زمان زندیه یادگاری‌نویسی و خط خطی انجام گرفته است.
باستان‌شناسان و مرمت‌گران نیز با روش و شیوهٔ نگهداری این یادمان‌ها مخالفند. آنان می‌‌گویند: «روش نگهداری از سنگ‌های تاریخی در گنجینه هفت تنان باید متناسب با نوع و جنس اثر باشد زیرا این بازمانده‌ها با پشت سرگذاشتن سده‌های دراز با شرایط و طبیعت منطقه سازگارشده‌اند. بنابراین هرگونه جابه جایی و نگهداری آن‌ها در گنجینه نیازمند کارهای کار‌شناسی شده و مطالعات هدفمند است وگرنه آسیب‌های برگشت ناپذیری به این یادمان‌ها وارد می‌آید».
همه این رویداد‌ها در حالی روی می‌دهد که ما دشواری‌های این گنجینه را در تیرماه سال گذشته در خبرگزاری میراث فرهنگی و روزنامه بومی شیراز (خبرجنوب) بازتاب دادیم و انتظار می‌رفت که مسوولان میراث فرهنگی برای آن چاره‌ای بیندیشند، ولی در کمال شگفتی همان زمان ما را بازخواست کردند! به هر روی آنچه دارای ارزش است و نیاز به رسیدگی فوری دارد یادمان‌های رها شده در تنها گنجینه سنگ استان فارس است.
سیامک علی‌زاده، دکترای مرمت آثار، بنا‌ها و اشیا در همین زمینه به امرداد می‌گوید: «سنگها پس از جداسازی از سازهٔ بنیادی (: اصلی) خود که با آن به هماهنگی در درازای زمان رسیده بیشتر ناتوان و سست (: تضعیف) خواهند شد و ساختار آن آماده آسیب‌های بیشتری خواهد شد. مگر اینکه آن‌ها را در شرایط بهتری از دید حفاظتی قرار بدهیم» .
این استاد دانشگاه چمران تهران ادامه می‌دهد: «پدید آوردن این گنجینه برای نگهداری از سنگ‌های گوناگون گردآوری شده با ارزش و زمان بازیافته‌ای (: مغتنمی) است. اما پس از راه‌اندازی مسایل حفاظتی پیش می‌آید و باید همه سویه‌ها (: جوانب) را برای نگهداری بهتر در نظرگرفت. نخستین کار این است که، سنگها باید کاملا شسته و پاک‌سازی و بی‌بهره از هرگونه مواد زیانمند در درون شوند. سپس برای آن‌ها در بخش پایه برای نمایش، طراحی و چیدمان مناسب صورت گیرد. دیگر آنکه برای پیشگیری از آسیب‌های وارده در فضای سقف‌دار و بدون تاثیر باران و برف و آفتاب نگهداری شوند».
دکتر علی‌زاده می‌افزاید: «در صورت امکان با طراحی مناسب و هماهنگ با میدان مورد نظر در حیاط از سازه‌های«اسپیس فرم» می‌توان بهره گرفت. به هیچ روی نباید به این سنگها هر روزه آب پاشی کرد. زیرا آب خود مایه شتافتن (تسریع) روند خوردگی می‌شود و مواد آلوده و اسیدی را به روزنه‌های درونی سنگ بیشتر رهنمون می‌کند. بایسته است درکنار سنگها توضیحاتی برای بینندگان طراحی و برپا شود و آگاهی‌هایی ارایه گردد».
علی‌زاده درپایان نمونه‌ای از روش نگهداری و برخورد با یادمان‌ها در برون از مرزهای کشور را نام می‌برد و می‌گوید: «هنگامی که می‌خواستند تندیس داوود در گنجینهٔ «فلورانس» را پاک‌سازی کنند، دانشمندان با این کَرده (: عمل) مخالفت کردند. زیرا گمان اندک حضور ویران‌کننده آب برای سنگ را هم در نظر داشتند که با مطالعات گوناگون در پایان کار تنها با آب «دیونیزه» شده و بدون هیچ‌گونه حلال شیمیایی موافقت صورت گرفت. آنگاه ما به همین سادگی و آسودگی شیلنگ آب را برروی سنگ‌های تاریخیمان می‌گیریم! گفتمان (: بحث) بر سر حساسیت و تمرین آن است که چگونه با یک یادمان رفتار می‌کنیم» .
اکنون باید چشم به راه بود و دید که آیا این بارمسوولان میراث فرهنگی استان وکشور چاره‌ای برای این یادمان‌های باارزش و بی‌همتا می‌اندیشند یا به مانند سال گذشته به آسودگی و بی‌خیالی از کنار آن می‌گذرند؟
گنجینه سنگ هفت‌تنان یا تکیه هفت‌تنان از بناهای زمان زندیه در شمال شهر شیراز است که در دامنهٔ کوه چهل مقام جای گرفته است. این گنجینه با پهنه (مساحت) ۳۳۸۸ مترمربع و زیربنایی برابر با ۹۸۸ مترمربع از جایگاه‌هایی است که شیرازیان باور ویژه‌ای به آن دارند. این باغ- کوشک تاریخی خود به تنهایی یکی از گیرایی‌های گردشگری شهر شیراز به شمار می‌آید که در آن نگاره‌های نقاشی شده بسیار زیبا و چشم نواز وجود دارد.
گنجینه هفت تنان شیراز در دی ماه ۱۳۱۰ خورشیدی و با شمارهٔ ۷۴ در سیاهه انجمن بازمانده‌های ملی ایران به ثبت رسیده است.
امرداد/عکس: سیاوش آریا
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
گنجینه سنگ هفت تنان
«نظرات، فقط به صورت نوشتار پارسی و مرتبط با موضوع منتشر می‌شوند»
«با ورود به این لینک، وارد قسمت بحث آزاد شوید»
دوستان اصلا نگران نباشین!!!! ما هم در تاریخ ماندگار خواهیم شد!!!
میراث ما برای آیندگان اینه که خواهند خوند یه نسل بیشعور و بی فرهنگ بوده که تمام گذشته و تاریخ و تمدن و فرهنگ غنی ملتش رو از بین برده!!!
امید است که از بی شعوری ما درس عبرت بگیرن!
دوسن عزیز شما نمیتونی در مورد بی شعوری جمع ببندی و بگی بیشعوری ما چون حتی کاربرای این سایت هم ما حساب میشن . میشه از کلمات بهتر یا جمع بستن تعداد محدود استفاده کرد که ناخواسته توهین نشه
چشم میراث فرهنگی روشن!
افرین داره میراث فرهنگی
بیشتر شبیه انباری شده تا موزه . واقعا افسوس که قدر داشته هامون رو نمیدونیم . حالا که استاندار همیشه در مورد گردشگری کردن شیراز حرف میزنن کمی هم توجه به این حوزه های گردشگری کنن
بعد میراث فرهنگی دایه داره حفاظت از مجموعه زندیه هم هست
کنار موزه هفت تنان زمین بائر و رهائی هست که بد نیست میراث فرهنگی تملکش کنه وموزه ای بنام موزه سنگ برای نگهداری این سنگ های قدیمی وتاریخ خطه فارس زیبا وشکیل بنا کنه…متاسفانه نه شهرداری ونه میراث فرهنگی بهائی به تکیه هفت تمان وآب انبار کنارش قبرهای قدیمی ودراویش کنارش که تخریب شدن وسنگاشونو بردن میکنه ونه دلسوزی داره اونجا به اینا چهل تنان هم اضافه کنید که شده اداره اوقاف چندتا مغزه مکانییکی وتعمیراتی هم به حریمش تجاوز کردن
من نمیدونم چطور شهرداری اجازه کار کردن اونجا به اونا میده کاش از اونم عکش میزاشتید اصلا رفتن جلوی چهل تنان مغازه ساختن وتمام بنا پشت این مغازه بی درو پیکر گم شده…اب انبارهم که وضعشو دید یک عده بی فرهنگ میان روش دیوارنویسی میکنند..یادمه یکبار شهرداری تمیزش کرد اما…. باید یک فکر اساسی برای دیوارنویسی تو سطح شهر بشه مخصوصا توجاهای تاریخی
آبروی شیرازو میبرن
شهرداری ونیروی انتظامی و قوه قضائیه هم باید با این دیوارنویسی برخورد کنند
البته باید کنارش فرهنگ سازی بشه وصداوسیما ورسانه ها ب کمک شهرداری بیاد
متاسفانه تو اموزش وپرورش و دانشگاه های ما همه چیز میگن وهمه چیز تعلیم داده میشه
جز حقوق شهروندی و فرهنگ شهرنشینی و انسانی و حفاظت از مجیط زیست و حیوانات
تا وقتی اموزش وپرورش فقط دلخشو به حفظیات واموزش تئوری باشه و از پرورش روح وجسم غافل بمونه و دلخشو به امارهای دروغین قبولی باشه وضع جامعه اصلاح نمیشه
اگر تو اموزش و پرورش سرمایه گذاری اساسی میکردن و نقشه راه کامل وجامع ای داشت وعلم ومعلم احترامی براش قائل میشدن واگر رسالت اموزش وپرورش تربیت یک جوان فهیم ایرانی بافرهنگ مومن ومتدین واگاه به حقوق خانواده وجامعه وشهروندی وحقوق حیوانات ومحیط زیست همراه با استانداردهای اموزشی وفنی در رشته های مختلف میبود سال ها بعد جامعه لازم نبود هزینه ای گزاف بکنه برای از بین بردن کلاهبرداری وجرم و اینجور ناهنجاری های اجتماعی وخانوادگی اعم از اعتیاد واعدام و ایدز و طلاق و …
بازم میگم سیستم اموزشی ما اعم از اموزش وپرورش و اعم از اموزش عالی صرفا اموزشی ومدرک گراست وبا این دید نگاه نمیکنه که بالفرض مثال یک پزشک خیلی خوب هم تربیت کنه اما این پزشک نسبت به همنوع وهموطن ومملکتش بی تفاوت هست وفقط به پول فکر کنه این بی ارزش هست بی ارزش
علم با اخلاق و ادب بدرد میخوره وگرنه در راه بدش بار برده میشه این البته اگر سیستم اموزشی به رسالتش عمل کنه
البته فقط مثال پزشک رو زدم واین درمورد همه رشته ها صادق هست …
امیدوارم روزی برسه که آموزش وپرورش هم اموزش بده وهم پرورش بده و تو این راه دولت ورسانه ها و خانواد ه ها وقوانین مناسب ومجلس هم ازش حمایت کنند ..
اگر این اتفاق میفتاد ما خیلی از ناهنجاری هارو نداشتیم …
یا حق
سلام.
می توانید موزه آب شیراز را هم به این نگاه دلسوزانه مسوولین اضافه کنید.
در اولین فرصت…حتما انجام میدیم مرتضی جان.
چقدر باید تاسف بخوریم واقعا کسی نیست رسیدگی کنه ؟؟؟؟ شیراز ار نظر تاریخی ظرفیت بالایی داره چرا توجه ای نمیکنن ؟؟؟