پایان فاز اول نجات‌بخشی نقش برجسته‌های کاخ شورای تخت‌جمشید

سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس گفت: فاز نخست عملیات نجات‌بخشی نقش‌برجسته‌های کاخ شورای تخت‌جمشید، پایان یافت.

قدرت‌الله تاجبخش امروز دوشنبه در خبری اعلام کرد: مرمت کاخ شورای تخت جمشید با هدف حفظ نقوش برجسته کاخ که دچار آسیب جدی در اثر نفوذ آب از قسمت ایوان شمالی کاخ بود در فاز نخست پایان یافت که بر اساس طرح مرمت، عملیات استحکام بخشی بلوک‌های سنگی و نقوش برجسته انجام شده است.

وی با اشاره به طرح‌های مختلفی جهت ساماندهی مجموعه جهانی تخت جمشید به اجرای طرح نشانه گذاری حریم تخت جمشید، بازنگری حرایم تخت جمشید و پاسارگاد، دفع آبهای سطحی و حفاری باستان‌شناسی آبراهه‌های انتهایی صفه، گیت ورودی تخت جمشید در سال ۹۱ تا کنون اشاره کرد و گفت: هم اکنون نیز با مرمت کاخ شورا شاهد بهبود وضعیت این مجموعه جهانی هستیم.

مسئول حفاظت و مرمت پایگاه میراث جهانی تخت جمشید نیز در تشریح این عملیات مرمتی گفت: با اتمام مرحله حفاری پشت پلکان شمالی کاخ مرکزی تخت جمشید و اجرای طرح مرمتی، نقوش برجسته این کاخ از گزند آسیب در امان می‌ماند. شهرام رهبر با اشاره به موفقیت آمیز بودن طرح مرمتی نقوش برجسته کاخ مرکزی تخت جمشید، اظهار داشت: طرح مرمتی کاخ مرکزی تخت جمشید که پس از انجام مطالعات و پژوهش و همچنین بررسی‌های می‌دانی و کار‌شناسی که در پایگاه میراث جهانی تخت جمشید آغاز شده بود در دو فاز اجرا شد.

مسئول حفاظت و مرمت پایگاه جهانی تخت جمشید، از مهم‌ترین اهداف این طرح مرمتی را حفظ نقوش برجسته کاخ مرکزی دانست و بر اساس مطالعات اولیه، تخریب بیش از حد این نقوش برجسته را حاصل نفوذ آب در ایوان شمالی کاخ برشمرد.

وی همچنین در تشریح نتایج بدست آمده از مطالعات و بررسی‌های می‌دانی اظهار داشت: آب‌های ناشی از بارندگی در ایوان شمالی کاخ مرکزی (کاخ شورا) ضمن نفوذ در خاک، املاح درون آن را در خود حل کرده و به دورن بلوک‌های سنگی منتقل ‌می‌کنند و متعاقباً این املاح که شامل مواد مختلفی مانند سدیم، فسفات، کلرور و غیره می‌باشد به همراه آب در سطح بلوکهای سنگی منقوش باقی مانده و آسیب‌های شیمیایی وفیزیکی را به همراه دارد.

رهبر در ادامه افزود: طرح مرمتی اجرا شده در خصوص کاخ مرکزی، شامل فاز اول با هدف استحکام بخشی بلوک‌های سنگی و نقوش برجسته همچنین قراردادن بلوک‌های سنگی که از محور اصلی خارج شده بودند، با موفقیت انجام گردید و فاز دوم شامل ایجاد کانال دفع رطوبت پشت کاخ شورا، پوشش روی کانال – نمک زدایی- و استحکام بخشی نقوش است که مرحله ابتدایی این فاز که ایجاد کانال دفع رطوبت می‌باشد با مجوز رسمی از پژوهشکده باستان‌شناسی اجرا شد.

وی همچنین با اشاره به منحصر به فرد بودن نحوه سکو سازی و زیرسازی کاخهای هخامنشی اظهار داشت در کاوش‌های اخیر، نحوه پی سازی کاخهای تخت جمشید به خوبی پدیدار گشته و همین امر موجب گردید بنابر تصویب شورای فنی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در طرح نهایی مرمت این کاخ، ضمن دفع رطوبت در پلکانهای این کاخ، پوشش کانال ایجاد شده به گونه‌ای باشد که نحوه مهندسی معماران هخامنشی در پی سازی کاخهای تخت جمشید قابل رؤیت باشد.

سرپرست گروه حفاظت و مرمت پایگاه تخت جمشید در ادامه عملیات نجات بخشی نقوش برجسته پلکان شمالی کاخ شورا را در قالب طرح مرمتی یاد شده، از اقدامات بسیار مهم و مناسب کار‌شناسان پایگاه میراث جهانی پارسه- پاسارگاد بر شمرد و اذعان داشت، عملیات پایش نقوش برجسته‌ای که در معرض آسیب‌های ناشی از املاح مضر بوده‌اند به مدت شش ماه بطول انجامید و بر اساس مشاهدات فنی و پس از اجرای کانال دفع رطوبت، تمامی شوره‌های موجود بر روی نقوش از بین رفته و این آثار در وضعیت بسیار مناسبی قرار دارد.

وی خاطر نشان کرد موفقیت این طرح مرهون نگاه ویژه‌ای در حوزه حفاظت و مرمت است که این رویکرد، از سوی معاونت حفظ و احیاء میراث فرهنگی استان، پژوهشکده باستان‌شناسی، کاوشگران و مرمتکاران این حوزه به روشی اصولی اجرایی شد.

رهبر با بیان این مطلب که در طرح نهایی مرمت و حفاظت کاخ مرکزی تخت جمشید از چندین مشاور با تخصص معماری، مهندس سازه و کار‌شناس مرمت جهت طراحی یک پوشش کانال دفع رطوبت چند منظوره استفاده شده، اذعان داشت: این طرح به تایید شورای فنی رسیده و هم اکنون در حال اجرا است. وی همچنین اظهار امیدواری کرد با اجرای این طرح پژوهشگران و بازدیدکنندگان خاص بتوانند به طور واقع با نحوه سکوسازی و پی سازی کاخ‌های تخت جمشید آشنا گردند.