برنامه دیشب «پایش» بعد از چند صباحی تاخیر به روی آنتن رفت و اینبار با موضوع داغ روز یعنی «کمپین خرید خودروی صفر ممنوع» همراه بود. صرف نظر از آنکه این برنامه با حضور دو چهره ناشناس برای بررسی عوامل و ریش های این کمپین و تاثیرات آن بر بازار خودروی کشور برگزار شده بود، نکته مهمتر در این برنامه برخی آمار ارئه شده در مورد صادرات خودروی ایران بود.
به گزارش «تابناک» در این برنامه که گویا جهت گیری زیر پوستی به نفع خودرو سازان نیز داشت – و این موضوع را از نوع استدلال های کارشناسان میشد به خوبی دریافت – در مورد موضوعات مختلف از جمله تعرفه واردات خودرو در ایران و مقایسه آن با سایر کشورها بحث شد. بحث در مورد تعرفه واردات به این جا رسید که ایران به نسبت کشورهای مشابه تعرفه کمتری دارد.
نکته دیگر این بود که یکی از کارشناسان برنامه این کمپین را فرصتی برای موج سواری وارد کنندگان خودرو و سهامداران عنوان کرد. اما جالب ترین نکته در برنامه دیشب مربوط به آمار و ارقام صادرات خودروی ایران به عرق بود.
یکی از کارشناسان این برنامه اعلام کرد نرخ رسمی فروش خودرو پراید در عراق نزدیک به ۳۰ میلیون تومان است. این آمار در نوع خود بسیار جالب توجه است زیرا تا پیش از این تصور عمومی بر آن بود که خودروی پراید در کشورهایی که این خودرو به آنها صادر میشود بسیار ارزان تر از ایران به فروش میرسد، و حتی گفته شده بود که در کشور عراق این خودرو با بهایی زیر ۱۰ میلیون تومان به دست خریداران میرسد.
البته مشخص نیست که کارشناس برنامه پایش این آمار فروش پراید در عراق را از چه طریقی بدست آورده و ارائه کرده است، اما آنچه در این میان اهمیت دارد این ادعا است که بهای رسمی پراید در عراق بیشتر از ایران است.
این آمار تعجب بر انگیز در حالی است که سال گذشته گزارشاتی در مورد نارضایتی ها عمده مسئولان و مشتریان عراقی از خودروهای ایرانی منتشر شده بود و بر اساس آن تعدادی از نمایندگان مجلس عراق خواهان توقف صادرات خودروی ایرانی به عراق شده بودند. موضوعی که البته خودروسازان داخلی به شدت آن را تکذیب کردند و البته گویا هنوز خودروی ایرانی به عراق صادر میشود.
اما صرف نظر از این موضوع، امروز خبرگزاری ایسنا آمار جالب توجهی از وضعیت صادرات خودروی ایران به عراق منتشر کرده است که در تعارض کامل با آمار ارائه شده در برنامه پایش است.
بر اساس گزارش ایسنا در بین آمار خودروهایی که ایران عمدتا به عراق می‌فروشد، پژو پارس و پراید بیشترین میزان صادرات را دارد؛ به طوریکه در پنج ماه ابتدای امسال از مجموع ۶۰۰۰ دستگاه خودروی صادر شده بیش از ۵۸۰۰ دستگاه پراید و پژو به قیمت۵۵۰۰ تا ۵۶۰۰ دلار به عراق بوده است.
ایسنا گزارش داده که مجموعا طی پنج ماه نخست سال حدود ۴۷۰۰ دستگاه خودروی پژو پارس به ارزش حدود ۵۶۰۰ دلار به عراق صادر شد و همچنین در این پنج‌ماهه حدود ۱۱۰۰ دستگاه پراید به ارزش حدود ۵۵۰۰ دلار به عراق فروخته شد.
با یک محاسبه ساده میتوان با در نظر گرفتن نرخ ۳۴۰۰ تومانی برای دلار داخلی، ارزش گمرکی صادرات پراید به عراق برابر با ۱۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان خواهد بود و ارزش گمرکی صادرات پژو پارس در حدود ۱۹ میلیون تومان. با فرض عوارض و تعرفه ۵ درصدی واردات خودرو به عراق، باز هم این رقم به ۳۰ میلیون نزدیک نخواهد شد.
دو نکته در این میان قابل توجه است. نکته اول آنکه نرخ برابری دینار عراق با دلار آمریکا برابر با ۱۱۴۰ دینار است. به عبارتی هر دلار آمریکا ۱۱۴۰ دینار عراق است که عملا مشتریان عراقی برای پراید حدود ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار دینار پرداخت میکنند.
هر دینار عراق در بازار بین المللی برابر با حدود ۲۶ ریال ایران است. در نتیجه بهای فروش پراید به عراق با محاسبه نرخ برابری دینار و ریال ایران برابر با حدود ۱۶ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان خواهد بود که هنوز کمتر از نرخ رسمی فروش پراید در ایران است.
نکته دوم تفاوت قیمت ۱۰۰ دلاری گمرکی در صادرات پراید و پژو پارس به عراق است. در صورتی که در بازار داخل ایران این دو خودرو حداقل ۱۷ میلیون تومان اختلاف قیمت دارند.
با این تفاسیر هنوز دو نکته مشخص نیست: اول اینکه کارشناس برنامه پایش با چه آماری و طبق کدام مستندات فروش خودروی پراید در عراق را برابر با ۳۰ میلیون تومان اعلام کرده و نکته دوم این است که دلیل صادرات این دو خودرو به عراق تنها با ۱۰۰ دلار تفاوت قیمت در حالی که تفاوت آنها در بازار ایران به بیش از ۱۷ میلیون تومان میرسد چیست؟
آمار رو احتمالا خودروسازها به حساب این کارشناس واریز کردن