فرش سبز بر بام‌های شیراز

آذر ماه ۸۹ و زمانی که پیشنهاد بام‌های سبز در شورای سوم شهر شیراز مصوب شد، هدف توسعه فضای سبز شهری بود که زمانی در میان باغ‌ها محصور بود و اکنون از آن همه باغ تنها بخش اندکی مانده است و مسئولان از مدیریت آن بخش اندک هم ناتوان مانده‌اند.

به گزارش شیراز۱۴۰۰ و به نقل از ایسنا، آن زمان پیشنهاد اجرای طرح بام‌های سبز، از منظر شهرداری و شورای شهر خوب بود، اما امروز و علی‌رغم گذشت ۴ سال از آن مصوبه، تنها ۱۸۵ پلاک، آنهم در بخش شمالغرب شیراز، برای اجرای بام سبز با شهرداری وارد قرارداد شده‌اند.

پیشنهاد مصوب، به لحاظ شکل، محتوا و ابعاد فنی و مهندسی، اهداف تعریف شده و نحوه اجرا، ‌ مشکلی نداشت، اما چرا استقبال از این طرح که زمینه اعمال تخفیف‌های قابل توجه در عوارض را برای شهروندان فراهم کرده، یا واگذاری تراکم اضافه به متقاضی را می‌دهد، هنوز با اقبال عمومی مواجه نشده است.

کار‌شناسان یکی از مشکلات اصلی شورا‌ها را پیگیری نشدن مصوبات می‌دانند، مصوباتی که در زمان تصویب یک ایده‌آل به‌نظر می‌رسد اما تنها به فاصله چند ماه بعد از تصویب، به بایگانی شورا و شهرداری سپرده شده و بی‌آنکه در راستای اجرا و اعمال آن تلاش شود، هر زمانی که یک متقاضی به سراغ شهرداری آمد، مطابق با آنچه تصویب شده، عمل می‌شود.

صاحب‌نظران مسائل شهری اعتقاد دارند زمانی شورا‌ها می‌توانند کارآمدی خود را اثبات کنند که توان پیگیری و اجرایی کردن مصوبات خود را در بخش‌های مختلف داشته باشند، مصوباتی که‌گاه می‌تواند زمینه ایجاد تحولی را در بخشی از مسائل شهری که ارتباطی مستقیم یا غیرمستقیم با سطح رفاه شهروندان دارد، سامان دهد.

طرح بام سبز، یکی از طرح‌های خوب شورای شهر شیراز محسوب می‌شود که با هدف توسعه سرانه فضای سبز و با استفاده از نقطه‌نظرات کار‌شناسی و دقت نظر در خصوص شیوه اجرای کار، در شورای سوم مصوب شد. مدیر کنترل و نظارت ساختمان شهرداری شیراز در این خصوص گفت: مصوبه بام سبز از سال ۹۰ وارد فاز اجرایی شده و تاکنون ۱۸۹ پلاک به وسعت ۳۰ هزار مترمربع، اجرا شده است.

حمید‌رضا نجیمی با اشاره به پیش‌بینی‌های قانونی برای استقبال مردم از این طرح، گفت: از محل اجرای مصوبه بام سبز تاکنون ۳۳ هزار مترمربع تراکم تشویقی به شهروندان تعلق ‌گرفته است. این کار‌شناس مسائل شهری با بیان اینکه روف‌گاردن یا بام سبز، در سطح شهرهای بزرگ جهان رو به گسترش است، گفت: تمام وجوه فنی و مهندسی و قانونی این طرح مد نظر شورای شهر بوده است.

وی با تاکید براینکه تمام مراحل طرح زیرنظر کار‌شناسان شهرداری شیراز باید اجرا شود، خاطرنشان کرد: کسانی که می‌خواهند از مصوبه بام سبز استفاده کنند باید به شهرداری منطقه محل سکونت خود مراجعه کنند تا پس از عقد قرارداد و طی مراحل فنی، کمیسیون مربوطه میزان تراکم (طبقه اضافی) و نوع بام سبز را مشخص کند.

به گفته نجیمی، پلاک‌هایی که می‌خواهند بام سبز را اجرا کنند باید مساحتی بیش از ۳۰۰ مترمربع داشته باشند و پس از طی مراحل اداری و قانونی، می‌توانند از مزایای در نظر گرفته شده شامل طبقات و تراکم بیشتر است، استفاده کنند. وی یادآور شد که در نظر گرفتن مشوق مطابق با دستورالعمل‌ها و براساس فرمول‌های خاصی است که نوع ساختمان، مساحت آن و… در این محاسبه آن دخیل است.نجیمی خاطرنشان کرد: اجرای بام سبز در ساختمان‌ها زمینه افزایش قیمت ملک را به ازای هر مترمربع و به صورت میانگین ۸۰ هزار تومان برای مجری فراهم می‌کند.

وی در عین‌حال توضیح داد: اگر پلاکی به شرط اجرای بام سبز، تراکم اضافی دریافت کرده باشد این امر در زمان پایان کار کنترل می‌شود، ضمن اینکه مالک تا پنج سال مبلغی را براساس قانون و به‌عنوان ضمانت مالی نزد شهرداری خواهد داشت که هر سال بخشی از آن آزاد می‌شود. این مدیر شهری پیش‌بینی ۵ سال برای ضمانت مالی را براساس ارزیابی کار‌شناسی دانست و گفت: بعد از ۵ سال بام سبز شکل گرفته است و احتمال از بین رفتن آن کم خواهد بود.

نجیمی با تصریح اینکه تمام ابعاد فنی موضوع از زمان ارائه طرح تا اجرای آن تحت نظر کار‌شناسان فنی شهرداری خواهد بود، گفت: در این طرح از سازه‌های مشخص و استانداردی استفاده می‌شود تا پشت بام سبز آسیبی در درازمدت به ساختمان وارد نکند. وی تاکید کرد: تمام مسئولیت اجرا و نگهداری بام سبز تا پنج سال به مالک اصلی ساختمان باز می‌گردد و اینگونه نیست که به واسطه واگذاری تمام یا بخشی از ملک، مسئولیت از فرد سلب شده باشد.

عضو شورای شهر شیراز در این خصوص با بیان اینکه طرح بام سبز در بسیاری از کشور‌ها در حال اجراست، گفت: این طرح می‌تواند در افزایش فضای سبز در سطح شهر مؤثر واقع شود. ابراهیم شعرا بیان کرد: بر اساس گزارش شهرداری مبنی بر استقبال مثبت از این طرح، اما آثارکمی از آن در سطح شیراز مشاهده می‌شود. وی با ابراز امیدواری از اینکه این طرح مانند دیگر کشور‌ها در شیراز هم نمود عینی داشته باشد، تصریح کرد: شهرداری با کارشناسی‌های دقیقتری باید زمینه اجرای مطلوب این طرح را در آینده‌اینزدیک فراهم کند.

دیگر عضو دیگر شورای شهر شیراز نیز معتقد است که پیش از هر چیزی طرح بام شیراز سب افزایش اکسیژن در سطح شهر خواهد شد. رضا محمدیان گفت: در بسیاری از کلانشهر‌ها از پشت بام‌ها برای کاشت‌های اقتصادی مانند صیفی‌جات استفاده می‌کنند و حتی در برخی موارد در زمینه گیاهان دارویی و مراکز تحقیقاتی، این طرح مورد استفاده قرار گرفته است. وی خاطرنشان کرد: طبق مصوبه شورا در سال اول اجرای این طرح ۲۰۰ مالک با اجرای طر بام سبز شیراز در ملک خود استقبال کرده‌اند.

عضو کمیسیون عمران شورای شهر شیراز ادامه داد: شهر شیراز به موجب اجرای این طرح به عضویت سازمان مردم نهاد بین‌المللی بام سبز درآمده است. محمدیان طرح بام سبز را طرحی مطلوب به لحاظ عملکرد فنی و سیستم‌های موجود دانست و گفت: مباحث سازه‌های مهندسی فنی در این طررح باید با پیش‌بینی‌های دقیقتری انجام شود.

تردیدی در مثبت بودن اثرات اجرای طرح بام سبز نیست، اما یافتن راهکارهایی برای تسری این اقدام در نقاط مختلف شهر و افزایش اقبال عمومی نسبت به آن، باید در دستور کار قرار گیرد. به‌حتم راهکارهایی برای آموزش شهروندان وجود دارد که بتوان با استفاده از آن زمینه اجرای طرح‌های تاثیرگذار شهری را فراهم کرد.

شیراز که زمانی باغ‌های فراوانی آن را احاطه کرده بود، امروز علی‌رغم آنکه سرانه فضای سبز را تا حد قابل توجهی نسبت به ۵ سال گذشته افزایش یافته می‌بیند، اما همچنان و با توجه به سرعت رشد مناطق مسکونی و آپارتمان‌های مرتفع، لزوما باید توسعه فضای سبز را با استفاده از تدابیر مختلف در دستور کار قرار دهد.

تردیدی نیست که توجه به بام‌های سبز بیشتر از آنکه در نقاط هنوز سبز شیراز مد نظر باشد، باید در نقاط متراکم و میانی شهر و بافت‌های مرکزی مد نظر قرار گرفته و دنبال شود.